استون، که با نام علمی پروپانون (C₃H₆O) نیز شناخته میشود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول شیمیایی CH₃COCH₃ است. این ماده به عنوان یک حلال قوی و یکی از پرکاربردترین حلال‌ها در صنایع مختلف شناخته میشود. استون‌ها به عنوان یک نوع جداکننده یا ستون جداسازی، نمونه‌برداری و پاک‌سازی از مخلوط‌های مختلف مواد شیمیایی استفاده می‌شوند.
به عنوان مثال، استون‌ها در کروماتوگرافی، یکی از روش‌های جداسازی و تجزیه و تحلیل مواد شیمیایی، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. استون‌های کروماتوگرافی، معمولاً با پوشش‌های خاصی مانند فاز معکوس (reverse phase)، فاز عادی (normal phase)، یا سازگار با مایع کروماتوگرافی (HPLC) ساخته می‌شوند و به کمک آن‌ها میتوان مواد را بر اساس خواص شیمیایی، فیزیکی یا سایر ویژگی‌ها جداسازی کرده و تحلیل کرد
خرید استون
برای خرید آنلاین استون با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید
فهرست مطالب
استون یک تجهیز آزمایشگاهی است که در تحقیقات علمی، آزمایش‌های شیمیایی، واکنش‌های شیمیایی، تصفیه و تجزیه و تحلیل مواد شیمیایی و بسیاری از کاربردهای دیگر در آزمایشگاه‌ها و صنایع شیمیایی استفاده میشود.
استون‌ها همچنین در تصفیه و تجزیه و تحلیل نمونه‌های آب، خون، ادرار و سایر نمونه‌های بیولوژیکی نیز استفاده می‌شوند؛ همچنین، استون‌ها در فرآیندهای تصفیه و تجزیه و تحلیل دیگر مواد شیمیایی مانند روغن‌ها، گازها، عصاره‌ها، اسانس‌ها، داروها و مواد غذایی نیز استفاده می‌شوند.
در ادامه علاوه بر معرفی بیشتر این محصول، تولید آن، کاربردها، مسمومیت، انواع استون، ویژگی ها، تفاوت استون فروشگاهی و آزمایشگاهی، MSDS (برگه اطلاعات ایمنی) و عوارض – خطرات احتمالی استفاده از آن را بررسی خواهیم کرد. تا انتهای مطلب همراه ای‌آز باشید.
تولید استون
استون (پروپانون) یکی از ترکیبات شیمیایی مهم و پرکاربرد در صنایع مختلف است که عمدتاً از طریق فرآیندهای صنعتی تولید میشود. دو روش اصلی برای تولید استون وجود دارد: فرآیند کیومن و تخمیر بیولوژیکی. در ادامه به توضیح این روش‌ها می‌پردازیم.
روش‌های اصلی و معمول تولید استون
استون، به عنوان یک حلال پرکاربرد در صنایع مختلف، به روش‌های مختلفی تولید میشود. در ادامه، به بررسی روش‌های اصلی و معمول تولید این ماده شیمیایی می‌پردازیم:
1. روش کومن (Cumene Process)
- مکانیسم: این روش، متداول‌ترین و اقتصادی‌ترین روش تولید استون است. در این روش، بنزن با پروپیلن واکنش می‌دهد تا کومن تولید شود. سپس کومن در حضور اکسیژن اکسید شده و فنل و استون را به عنوان محصولات اصلی تولید می‌کند.
- مزایا: تولید همزمان دو محصول با ارزش (فنل و استون)، بازده بالا و قابلیت استفاده از تجهیزات موجود در صنایع پتروشیمی.
- معایب: نیاز به تجهیزات پیچیده‌تر نسبت به برخی روش‌های دیگر.
2. اکسیداسیون مستقیم پروپیلن
- مکانیسم: در این روش، پروپیلن به طور مستقیم با اکسیژن در حضور کاتالیزورهای خاص واکنش داده و استون تولید میشود.
- مزایا: ساده‌تر از روش کومن، استفاده مستقیم از پروپیلن به عنوان ماده اولیه.
- معایب: نیاز به شرایط واکنش دقیق و کنترل شده، ممکن است محصولات جانبی ناخواسته تولید شود.
3. هیدروژن‌زدایی از ایزوپروپیل الکل
- مکانیسم: در این روش، ایزوپروپیل الکل در حضور کاتالیزورهای مناسب، هیدروژن از دست می‌دهد و به استون تبدیل میشود.
- مزایا: روش ساده و مستقیم، نیاز به تجهیزات پیچیده ندارد.
- معایب: نیاز به ایزوپروپیل الکل با خلوص بالا، بازده واکنش ممکن است به طور کامل نباشد.
روش‌های قدیمی‌تر تولید استون
قبل از توسعه روش‌های صنعتی مدرن، برای تولید استون از روش‌های سنتی‌تری استفاده می‌شد که اغلب به مواد اولیه و تجهیزات ساده‌تری نیاز داشتند. برخی از این روش‌های قدیمی‌تر عبارتند از:
1. تقطیر خشک استات‌ها
- مکانیسم: در این روش، نمک‌های استات (مانند استات کلسیم) را در دمای بالا حرارت می‌دادند تا تجزیه شده و استون به همراه سایر محصولات فرعی تولید شود.
- مزایا: روشی ساده و قابل اجرا با تجهیزات ابتدایی بود.
- معایب: بازده تولید پایین، ناخالصی‌های زیاد در محصول نهایی و محدودیت در تولید حجم زیاد از استون.
2. تخمیر:
- مکانیسم: در این روش، از باکتری‌ها برای تبدیل قندها به استون استفاده می‌شد. این روش به ویژه در دوران جنگ جهانی اول، زمانی که دسترسی به سایر مواد اولیه محدود بود، اهمیت پیدا کرد.
- مزایا: استفاده از مواد اولیه طبیعی و تجدیدپذیر.
- معایب: سرعت واکنش پایین، نیاز به زمان طولانی برای تولید و بازده پایین.
خواص فیزیکی و شیمیایی استون
این ترکیب، که با نام آیوپاک پروپانون شناخته شده است. مایعی فرار، بی رنگ و به شدت آتش گیر می باشد.
خصوصیات فیزیکی پروپانون مانند سرعت تبخیر زیاد، گرانروی کم و اختلاط با آب و چندین حلال آلی، آن را برای استفاده به عنوان حلال مناسب می کند. از پروپانون به عنوان ماده اولیه در سنتز شیمیایی بسیاری از محصولات تجاری استفاده می شود.
علت این امر توانایی آن در انجام واکنش های اکسیداسیون – احیا است. برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی استون در جدول زیر آمده است.
| نام محصول | استون یا استن |
| نام آیوپاک یا علمی ماده | پروپانون |
| نام انگلیسی ماده (استون به انگلیسی) | Acetone |
| فرمول مولکولی (شیمیایی) | CH3)2CO) |
| شکل ظاهری | مایعی بی رنگ، فرار، آتش گیر و بی بو است. |
| جرم مولکولی | ۵۸٫۰۹ گرم بر مول |
| نقطه ذوب | ۹۴٫۹- درجه سلسیوس (۱۷۸٫۲کلوین) |
| نقطه جوش | ۵۶٫۳ درجه سلسیوس (۳۲۹٫۴ کلوین، ۹۵- درجه سانتیگراد) |
| چگالی | ۰٫۷۹ گرم بر متر مکعب |
| حالت فیزیکی | مایع |
| حلالیت در آب | حل شدنی |
| حلال های وابسته | آب، اتانول، ایزوپروپیل الکل و تولوئن |
انواع استون و بهترین برند
استون یک ترکیب شیمیایی است که به عنوان یک کتون در صنعت و علوم شیمی استفاده میشود. استون به صورت مایع بی‌رنگ است و بوی تند و مزه‌ی تلخی دارد. استون در بسیاری از کاربردها از جمله صنعت شیمیایی، صنعت پوشاک و بهداشتی، پزشکی و صنایع الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در بازار بسیاری از برندها و تولیدکنندگان مختلف استون وجود دارند. بهترین برند استون بستگی به استفاده مورد نظر و نیازهای شما دارد و ممکن است برای هر کاربرد خاصی توصیه شود. برای انتخاب بهترین برند استون می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:
- کیفیت: بررسی کیفیت محصولات ارائه شده توسط برندهای مختلف استون میتواند به شما کمک کند تا برندی با کیفیت و قابل اعتماد را انتخاب کنید. بررسی مشخصات فیزیکی و شیمیایی استون، گواهینامه‌ها و استانداردهای مرتبط میتواند مفید باشد.
- قیمت استون: نیز یکی از عوامل مهم در انتخاب برند استون است. مقایسه قیمت‌ها و تعیین بودجه‌ی مورد نظر برای خرید میتواند به شما در انتخاب برند مناسب کمک کند. با این حال، توجه کنید که انتخاب برند بر اساس قیمت تنها ممکن است کیفیت را در نظر نگیرد.
- نظرات کاربران و بازخوردها: مطالعه نظرات کاربران و بازخوردها در مورد برندهای مختلف استون میتواند به شما در انتخاب برند مناسب کمک کند.
اگر قصد خرید استون خالص برای مصارف صنعتی یا آزمایشگاهی دارید، بهتر است از شرکت‌های شیمیایی معتبر و برندهای معتبر مانند نوترون،دکتر مجللی،پارس شیمی و قطران شیمی و… خرید کنید و به خلوص محصول توجه داشته باشید.
در نهایت، توصیه میشود که قبل از خرید هر محصولی، برچسب محصول را به دقت مطالعه کنید و در صورت نیاز با فروشنده مشورت کنید.
کاربردهای استون
استون (پروپانون) به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. در زیر به برخی از مهم‌ترین کاربردهای این حلال قوی اشاره شده است:
کاربرد استون در آزمایشگاه ها
استون (پروپانون) به عنوان یک حلال چندمنظوره و موثر در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی استون در محیط‌های آزمایشگاهی اشاره شده است:
1. تمیز کردن تجهیزات آزمایشگاهی
2. حلالیت بالا
3. آماده‌سازی نمونه‌ها
4. کروماتوگرافی
5. رنگ‌زدایی و لکه‌بری
6. خشک‌کردن سریع
7. آماده‌سازی محیط کشت
8. پالایش ترکیبات
کاربرد استون در صنعت
استون (پروپانون) یک حلال شیمیایی بسیار مهم و پرکاربرد در صنایع مختلف است. این ماده به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند حلالیت بالا، تبخیر سریع و قابلیت حل کردن طیف گسترده‌ای از مواد، در بسیاری از فرآیندهای صنعتی استفاده میشود. در زیر به برخی از کاربردهای مهم استون در صنعت اشاره شده است:
1. صنعت رنگ و پوشش
2. صنعت پلاستیک و رزین
3. صنعت داروسازی
4. صنعت آرایشی و بهداشتی
5. صنعت الکترونیک
6. صنعت نساجی
7. صنعت خودرو
کاربرد استون در حوزه پزشکی
استون یکی از حلالهای شیمیایی مهم و پرکاربرد است که در حوزه پزشکی نیز استفاده‌های گسترده‌ای دارد. در زیر به برخی از کاربردهای استون در پزشکی اشاره شده است:
1. ضدعفونی‌کننده و تمیزکننده
2. حلال در تولید دارو
3. تولید محصولات بهداشتی و آرایشی
4. تحقیقات و آزمایشگاه‌های پزشکی
5. درمان زگیل و پینه
6. حلال در سنتز شیمیایی
7. آماده‌سازی سطوح برای چسباندن مواد
کاربرد استون در زندگی روزمره
استون، با وجود این‌که یک ماده شیمیایی صنعتی به نظر می‌رسد، حضوری پررنگ در زندگی روزمره ما دارد. این ماده بی‌رنگ، فرار و قابل اشتعال، به عنوان یک حلال قدرتمند در بسیاری از محصولات و فرآیندهای اطراف ما استفاده میشود.
1. پاک کردن لاک ناخن
2. تمیز کردن سطوح و لکه‌ها
3. تمیز کردن و برق انداختن
4. تمیز کردن ابزار و تجهیزات خانگی
5. حذف لکه‌های روغنی و چربی
6. استفاده در صنایع دستی و هنری
7. کاربرد در بهداشت و زیبایی
تفاوت استون با تینر و الکل
استون، تینر و الکل، سه ترکیب شیمیایی با خواص و کاربردهای متفاوت هستند:
استون
استون یک کتون می‌باشد که به صورت مایع بی‌رنگ و قابل اشتعال است. خواص استون شامل بخارپذیری بالا، قابلیت مخلوط شدن با آب، خواص حل‌کنندگی و تقاطع با مواد شیمیایی مختلف می‌باشد. استون در آزمایشگاه‌ها و صنایع شیمیایی برای جداسازی و تصفیه مواد، تحلیل شیمیایی، واکنش‌های شیمیایی و کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تینر
تینر یک مخلوط از مواد شیمیایی است که برای رقیق کردن و تمیز کردن رنگ‌ها و رزین‌ها استفاده میشود. تینر معمولاً شامل اتانول (الکل)، ایزوپروپانول (الکل)، یا دیگر مواد حلال می‌باشد. تینر در کاربردهایی مانند صنعت رنگ، پوشش‌دهی، پاک‌سازی سطوح، تمیز کردن ابزارها و تجهیزات و مصارف خانگی کاربرد دارد.
الکل
الکل‌ها نوعی ترکیب شیمیایی هستند که بر اساس نوع و ترکیباتشان می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند؛ از جمله اتانول (الکل اتیلیک)، متانول (الکل متیلیک) و ایزوپروپانول (الکل ایزوپروپیلیک) و غیره. الکل‌ها به عنوان حلال در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی، عطرسازی، پاک‌کننده‌ها، ضدعفونی‌کننده‌ها و موارد دیگر استفاده می‌شوند. همچنین، الکل‌ها در پزشکی و به عنوان مواد ضدعفونی‌کننده مصرف می‌شوند.
تفاوت استون آزمایشگاهی و فروشگاهی
استون، به عنوان یک حلال قدرتمند، در صنایع مختلف و حتی در خانه‌ها کاربرد دارد. اما استونی که در آزمایشگاه‌ها استفاده میشود با استونی که در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد، تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها عمدتاً به خلوص، میزان ناخالصی‌ها و کاربردهای خاص هر یک مربوط میشود.
استون آزمایشگاهی
- خلوص بالا: استون آزمایشگاهی دارای خلوص بسیار بالایی است. این بدان معنی است که میزان ناخالصی‌ها در آن بسیار کم است.
- کاربرد: در آزمایشگاه‌ها برای انجام آزمایش‌های دقیق و حساس استفاده میشود. هرگونه ناخالصی در استون میتواند نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد.
- استانداردهای کیفی: استون آزمایشگاهی باید مطابق با استانداردهای کیفی مشخصی تولید و بسته‌بندی شود.
- قیمت: به دلیل خلوص بالا و استانداردهای کیفی، قیمت استون آزمایشگاهی نسبت به استون فروشگاهی بیشتر است.
استون فروشگاهی
- خلوص کمتر: استون فروشگاهی به طور معمول دارای خلوص کمتری نسبت به استون آزمایشگاهی است.
- کاربرد: در مصارف عمومی مانند تمیز کردن، رقیق کردن رنگ‌ها و… استفاده میشود. برای این کاربردها، نیاز به خلوص بسیار بالا نیست.
- قیمت: به دلیل خلوص کمتر، قیمت استون فروشگاهی نیز کمتر است.
| ویژگی | استون آزمایشگاهی | استون فروشگاهی |
|---|---|---|
| خلوص | بسیار بالا | کمتر |
| کاربرد | آزمایش‌های دقیق، تحقیقات | تمیزکاری، رقیق‌کننده |
| استانداردهای کیفی | بالا | کمتر |
| قیمت | بالاتر | کمتر |
نکات ایمنی در استفاده از استون
استون به دلیل خاصیت اشتعال‌پذیری و سمی بودن، باید با احتیاط کامل مورد استفاده قرار گیرد. هنگام کار با استون، نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:
- تهویه مناسب: در محیطی با تهویه مناسب کار کنید تا بخارات استون به خوبی تخلیه شود.
- دور از حرارت و شعله: استون را دور از منابع حرارتی و شعله نگه دارید.
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: هنگام کار با استون از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید.
- نگهداری در ظروف در بسته: استون را در ظروف در بسته و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.
پرسش و پاسخ متداول در مورد استون
آیا استون برای سلامتی مضر است؟
استنشاق طولانی مدت بخارات استون و تماس مستقیم آن با پوست میتواند باعث تحریک و آسیب شود. بنابراین، هنگام کار با استون باید از تجهیزات حفاظتی استفاده کرد.
آیا استون در طبیعت یافت میشود؟
استون به طور طبیعی در برخی از میوهها و سبزیجات وجود دارد. همچنین، به عنوان یکی از محصولات جانبی متابولیسم بدن نیز تولید میشود.
آیا استون قابل بازیافت است؟
استون را میتوان تا حدودی بازیافت کرد، اما این فرآیند به دلیل هزینه بالا و پیچیدگی، معمولاً اقتصادی نیست.
چه جایگزینهایی برای استون وجود دارد؟
برای برخی کاربردها، میتوان از حلالهای دیگری مانند الکل ایزوپروپیل، اتانول یا حلالهای هیدروکربنی استفاده کرد.
آیا استون برای محیط زیست مضر است؟
رهایش مستقیم استون به محیط زیست میتواند باعث آلودگی آب و خاک شود. همچنین، بخارات استون به لایه اوزون آسیب میرساند.
