ترازوی آزمایشگاهی ابزاری است که برای اندازه گیری جرم مواد در محیط آزمایشگاهی استفاده می شود. ترازوهای آزمایشگاهی در اندازه ها و ظرفیت های مختلف موجود هستند و از دقت بالایی برخوردارند. از آنجایی که در آزمایشگاه‌ها، دقت و صحت اندازه‌گیری وزن از اهمیت بالایی برخوردار است،ترازوهای آزمایشگاهی باید بدون خطا باشند و معمولاً دارای محفظه‌ای برای توزین هستند تا هوای محیط تاثیری بر وزن مواد نداشته باشد.
خرید ترازوی آزمایشگاهی
برای خرید آنلاین ترازوی آزمایشگاهی با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید
فهرست عناوین مقاله
برای اینکه بتوان نتایج تست‌ها را در محیط آزمایشگاه قابل اعتنا و اطمینان دانست، باید حتما دقت انجام آنها تضمین شود. این دقت را می‌توان از دو طریق تحت نظارت قرار داد: استفاده از وسایل اندازه گیری دقیق و به کارگیری نیروهای مجرب به عنوان ناظر انجام تست‌ها. گرچه مورد دوم بیشتر یک گزینه ترجیحی است، اما بدون وسایل اندازه گیری با دقت بالا، عملاً نتایج بدست آمده از تست‌ها را نمی‌توان مطمئن و نهایی دانست. در این بین وسایل متعددی برای این منظور استفاده می‌شوند که یکی از پرکاربردترین آنها هم ترازو آزمایشگاهی هستند. در ادامه نگاه دقیق‌تری به این ادوات و تفاوت‌هایشان با ترازوهای عادی می‌اندازیم.
پیشینه استفاده از ترازوی آزمایشگاهی
استفاده از ترازو برای اندازه گیری جرم مواد قدمتی دیرینه دارد. اولین ترازوها به احتمال زیاد در مصر باستان در حدود 5000 سال قبل از میلاد مسیح استفاده می شده است. این ترازوها از یک میله افقی تشکیل شده بودند که از وسط به یک تکیه گاه آویزان شده بود. دو کفه از دو طرف میله آویزان شده بودند و مواد در یک کفه و وزنه های مرجع در کفه دیگر قرار داده می شدند.
در طول قرن ها، ترازوها به تدریج بهبود یافتند. در قرن 17 میلادی، دانشمندی به نام کریستین هویگنس ترازوی فنری را اختراع کرد. این ترازو از یک فنر برای اندازه گیری جرم مواد استفاده می کرد. ترازوی فنری بسیار دقیق تر از ترازوهای سنتی بود و به سرعت در آزمایشگاه ها و سایر محیط های علمی محبوب شد.
در قرن 19 میلادی، ترازوهای الکتریکی اختراع شدند. این ترازوها از سلول بار برای اندازه گیری جرم مواد استفاده می کردند. سلول بار یک سنسور است که هنگام اعمال نیرو به آن، سیگنال الکتریکی ایجاد می کند. سیگنال الکتریکی سپس به واحد نمایش تبدیل می شود که جرم را بر حسب گرم یا میلی گرم نمایش می دهد.
ترازوهای الکتریکی بسیار دقیق تر و قابل اعتمادتر از ترازوهای فنری بودند و به سرعت به استاندارد در آزمایشگاه ها و سایر محیط های علمی تبدیل شدند.
امروزه، انواع مختلفی از ترازوهای آزمایشگاهی وجود دارد که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند.
انواع ترازوهای آزمایشگاهی
انواع مختلفی از ترازوهای آزمایشگاهی وجود دارد که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. برخی از رایج ترین انواع ترازوهای آزمایشگاهی عبارتند از:
#1ترازوهای دیجیتال: ترازوهای دیجیتال رایج ترین نوع ترازوی آزمایشگاهی هستند. آنها از سلول بار برای اندازه گیری جرم استفاده می کنند. سلول بار یک سنسور است که هنگام اعمال نیرو به آن، سیگنال الکتریکی ایجاد می کند. سیگنال الکتریکی سپس به واحد نمایش تبدیل می شود که جرم را بر حسب گرم یا میلی گرم نمایش می دهد.
#3ترازوهای با دقت بالا: ترازوهای با دقت بالا برای اندازه گیری جرم مایعات و جامدات استفاده می شوند. آنها می توانند جرم را با دقت تا 0.01 گرم اندازه گیری کنند. ترازوهای با دقت بالا معمولاً در آزمایشگاه های تحقیقاتی و صنعتی استفاده می شوند.
#4ترازوی پلتفرم: ترازوی پلتفرم برای اندازه گیری جرم اشیاء بزرگ استفاده می شود. آنها می توانند جرم را تا چندین کیلوگرم اندازه گیری کنند. ترازوهای پلتفرم معمولاً در انبارها و محیط های حمل و نقل استفاده می شوند.
#5ترازوی رطوبتی: ترازوهای رطوبتی برای اندازه گیری رطوبت مواد استفاده می شوند. آنها این کار را با اندازه گیری جرم نمونه قبل و بعد از خشک شدن انجام می دهند. ترازوهای رطوبتی معمولاً در صنایع غذایی و دارویی استفاده می شوند.
#6ترازوی شمارش قطعات: ترازوهای شمارش قطعات برای شمارش تعداد اقلام استفاده می شوند. آنها این کار را با اندازه گیری جرم کل اقلام و سپس تقسیم آن بر جرم یک قطعه منفرد انجام می دهند. ترازوهای شمارش قطعات معمولاً در محیط های تولیدی و انبارداری استفاده می شوند.
هنگام انتخاب ترازوی آزمایشگاهی، مهم است که دقت مورد نیاز، ظرفیت و ویژگی های مورد نیاز را در نظر بگیرید.
اجزای اصلی ترازوی آزمایشگاهی
ترازوهای آزمایشگاهی از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه‌ای خاص را بر عهده دارند. برخی از اجزای اصلی ترازوی آزمایشگاهی عبارتند از:
1. کفه:صفحه‌ای است که نمونه‌ها برای اندازه‌گیری جرمشان روی آن قرار می‌گیرند.کفه ترازو باید صاف و تمیز باشد تا دقت اندازه‌گیری را افزایش دهد.جنس کفه ترازو می‌تواند از فلز، پلاستیک یا شیشه باشد.
2. سنسور:قلب ترازوی آزمایشگاهی است و وظیفه‌ی اندازه‌گیری نیروی وزن نمونه را بر عهده دارد.سنسورها انواع مختلفی دارند، از جمله سنسورهای پیزوالکتریک، سنسورهای مغناطیسی و سنسورهای خازنی.دقت ترازوی آزمایشگاهی به نوع و کیفیت سنسور آن بستگی دارد.
3. نمایشگر:جرم نمونه را به صورت عددی نمایش می‌دهد.نمایشگرها می‌توانند از نوع LCD یا LED باشند.برخی از نمایشگرها قابلیت‌های اضافی مانند نمایش تاریخ و زمان، صفر کردن خودکار و کالیبراسیون را نیز دارند.
4. محفظه:از ترازو در برابر گرد و غبار و رطوبت محافظت می‌کند.محفظه ترازو می‌تواند از جنس پلاستیک یا شیشه باشد.برخی از ترازوها دارای درب‌های شیشه‌ای هستند که امکان مشاهده‌ی نمونه را بدون نیاز به باز کردن درب فراهم می‌کنند.
5. مدار الکترونیکی:سیگنال‌های سنسور را به جرم نمونه تبدیل می‌کند و آن را بر روی نمایشگر نشان می‌دهد.مدار الکترونیکی ترازو شامل اجزایی مانند تقویت‌کننده، فیلتر و مبدل آنالوگ به دیجیتال است.
6. پایه‌ها:ترازو را روی سطح صاف نگه می‌دارند.پایه‌ها باید طوری طراحی شده باشند که ترازو در حین اندازه‌گیری لرزش نداشته باشد.
7. دکمه‌ها:برای تنظیمات مختلف ترازو مانند صفر کردن، کالیبراسیون و تغییر واحد اندازه‌گیری جرم استفاده می‌شوند.دکمه‌ها می‌توانند از نوع لمسی یا مکانیکی باشند.
8. منبع تغذیه:برق ترازو را تامین می‌کند.منبع تغذیه ترازو می‌تواند از نوع برق شهری یا باتری باشد.
9. پورت‌های ارتباطی:برای اتصال ترازو به کامپیوتر یا سایر دستگاه‌ها استفاده می‌شوند.پورت‌های ارتباطی رایج در ترازوهای آزمایشگاهی شامل پورت USB و پورت RS-232 است.
10. نرم‌افزار:برای تجزیه و تحلیل داده‌های اندازه‌گیری شده توسط ترازو استفاده می‌شود.نرم‌افزار ترازو می‌تواند امکاناتی مانند محاسبه‌ی میانگین، انحراف معیار و رسم نمودار را نیز داشته باشد.
علاوه بر اجزای اصلی ذکر شده، ترازوهای آزمایشگاهی ممکن است دارای اجزای اضافی دیگری مانند چاپگر، رطوبت‌سنج و تایمر نیز باشند.
نحوه کار با ترازوی آزمایشگاهی
ترازوی دیجیتالی یکی از انواع ترازوی آزمایشگاهی دقیق است که لازم است تا قبل استفاده از با نحوه کار آن آشنا شوید. البته نحوه کار با ترازوی دیجیتال آزمایشگاهی بسیار آسان است. اما برای این کار لازم است تا طبق مراحل زیر عمل نمایید.
- در ابتدا لازم است تا برای اندازه گیری، مدتی نمونه را در محیط قرار دهید تا دمای آن با دمای محیط یکی شود. چرا که در صورت سرد تر و یا گرم تر بودن نمونه، به جهت ایجاد جریان هوا، توزین به درستی انجام نمی شود.
- سپس برای شروع اندازه گیری ترازو را روشن نمایید. در صورت نمایان شدن علامت Stable، ظرف مناسب برای توزین را بر روی ترازو بگذارید.
- سپس با فشار دادن دکمه Zero یا Tare ترازو را صفر کنید.
- پس از آن ماده مورد نظر را به مقدار لازم درون ظرف توزین بریزید. (توجه شود که جرم مشخص شده جرم نمونه مورد نظر است.)
- لازم به ذکر است که برای اندازه گیری می توانید از روش اختلاف جرمی استفاده نمایید.
- طبق این روش باید در ابتدا وزن ظرف و سپس وزن ظرف همراه با نمونه را اندازه بگیرید. از اختلاف این دو عدد می توانید وزن نمونه را محاسبه کنید.
- برای این کار نیز در ابتدا با فشار دادن دکمه Tare، ترازو را صفر کنید. سپس با قرار دادن ظرف توزین و نمایان شدن Stable، جرم نمونه مورد نظر را اندازه بگیرید.
مشخصات و ویژگی‌های ترازوی آزمایشگاهی
| مشخصه | توضیحات |
|---|---|
| نوع | دیجیتال، تحلیلی، با دقت بالا، پلتفرم، رطوبتی، شمارش قطعات |
| دقت | 0.0001 گرم تا 1 گرم |
| ظرفیت | 0.1 گرم تا 6000 کیلوگرم |
| واحدهای اندازه گیری | گرم، میلی گرم، کیلوگرم، پوند، اونس |
| قابلیت کالیبراسیون | بله |
| ویژگی های اضافی | شمارش قطعات، چاپ نتایج، اتصال به کامپیوتر |
دقت ترازوی آزمایشگاهی به کوچکترین جرمی است که می تواند اندازه گیری کند.ظرفیت ترازوی آزمایشگاهی حداکثر جرمی است که می تواند اندازه گیری کند.ترازوهای آزمایشگاهی باید به طور منظم کالیبره شوند تا اطمینان حاصل شود که اندازه گیری ها دقیق هستند.برخی از ترازوهای آزمایشگاهی دارای ویژگی های اضافی مانند شمارش قطعات، چاپ نتایج و اتصال به کامپیوتر هستند.
کاربردهای ترازوی آزمایشگاهی
ترازوی آزمایشگاهی، ابزاری حیاتی در آزمایشگاه‌ها برای اندازه‌گیری دقیق جرم مواد است. کاربردهای این وسیله ظریف و دقیق، بسیار فراتر از اندازه‌گیری ساده جرم است. در ادامه، به برخی از کاربردهای ترازوی آزمایشگاهی در زمینه‌های مختلف می‌پردازیم:
1. اندازه‌گیری دقیق مواد:
- تعیین جرم مواد شیمیایی: ترازوی آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری دقیق مواد شیمیایی در آزمایش‌های مختلف، از جمله سنتز و تجزیه و تحلیل، به کار می‌رود.
- تهیه محلول‌ها: برای تهیه محلول‌ها با غلظت مشخص، اندازه‌گیری دقیق جرم مواد حل شونده و حلال ضروری است.
- کنترل کیفیت: در صنایع مختلف، از ترازوی آزمایشگاهی برای کنترل کیفیت محصولات و اطمینان از انطباق آنها با مشخصات فنی استفاده می‌شود.
2. تجزیه و تحلیل مواد:
- تعیین چگالی: با اندازه‌گیری جرم و حجم یک نمونه، می‌توان چگالی آن را تعیین کرد.
- تجزیه و تحلیل عنصری: ترازوی آزمایشگاهی در کنار روش‌های تجزیه‌ای مانند طیف‌سنجی جرمی، برای تعیین مقدار عناصر موجود در یک نمونه به کار می‌رود.
- آزمایش‌های کمی: در بسیاری از آزمایش‌های شیمیایی، اندازه‌گیری دقیق جرم مواد اولیه و محصولات، برای محاسبات و تفسیر نتایج ضروری است.
3. آموزش و تحقیق:
- آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان: ترازوی آزمایشگاهی ابزاری مهم برای آموزش مفاهیم مربوط به جرم و اندازه‌گیری در علوم پایه است.
- تحقیقات علمی: در تحقیقات علمی، از ترازوی آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری دقیق مواد در زمینه‌های مختلف، از جمله زیست‌شناسی، شیمی و فیزیک استفاده می‌شود.
4. کاربردهای صنعتی:
- صنایع دارویی: در تولید داروها، اندازه‌گیری دقیق مواد اولیه و محصولات نهایی ضروری است.
- صنایع غذایی: در صنایع غذایی، از ترازوی آزمایشگاهی برای کنترل کیفیت مواد اولیه و محصولات نهایی، و همچنین برای اندازه‌گیری دقیق مواد در دستور پخت‌ها استفاده می‌شود.
- صنایع شیمیایی: در صنایع شیمیایی، از ترازوی آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری دقیق مواد در فرآیندهای مختلف تولید استفاده می‌شود.
5. کاربردهای پزشکی:
- آزمایش‌های تشخیصی: در آزمایش‌های تشخیصی، از ترازوی آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری دقیق نمونه‌های خون، ادرار و سایر مایعات بدن استفاده می‌شود.
- داروسازی: در داروخانه‌ها، از ترازوی آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری دقیق داروها قبل از تجویز به بیمار استفاده می‌شود.
- تحقیقات پزشکی: در تحقیقات پزشکی، از ترازوی آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری دقیق مواد در آزمایش‌های مختلف، از جمله آزمایش‌های مربوط به بیماری‌ها و درمان‌ها استفاده می‌شود.
علاوه بر کاربردهای ذکر شده، ترازوی آزمایشگاهی در بسیاری از زمینه‌های دیگر، از جمله جواهرسازی، کشاورزی و محیط زیست نیز کاربرد دارد.
تفاوت ترازوی آزمایشگاهی با سایر ترازوها
ترازوهای آزمایشگاهی در مقایسه با سایر ترازوها، از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فردی برخوردارند که آنها را برای کاربردهای دقیق و علمی مناسب می‌سازد. برخی از تفاوت‌های کلیدی ترازوهای آزمایشگاهی با سایر ترازوها عبارتند از:
دقت: ترازوهای آزمایشگاهی از دقت بسیار بالایی در مقایسه با ترازوهای معمولی برخوردارند. دقت ترازوهای آزمایشگاهی می‌تواند تا 0.0001 گرم باشد، در حالی که دقت ترازوهای معمولی معمولاً 0.1 گرم یا بیشتر است.
ظرفیت: ترازوهای آزمایشگاهی در ظرفیت‌های مختلفی موجود هستند، از ترازوهای با ظرفیت کم برای اندازه گیری مواد ظریف تا ترازوهای با ظرفیت بالا برای اندازه گیری اشیاء بزرگ.
واحدهای اندازه گیری: ترازوهای آزمایشگاهی می‌توانند جرم را در واحدهای مختلفی مانند گرم، میلی گرم، کیلوگرم، پوند و اونس اندازه گیری کنند.
قابلیت کالیبراسیون: ترازوهای آزمایشگاهی به طور منظم باید کالیبره شوند تا دقت اندازه گیری ها حفظ شود.
ویژگی های اضافی: ترازوهای آزمایشگاهی ممکن است دارای ویژگی های اضافی مانند شمارش قطعات، چاپ نتایج و اتصال به کامپیوتر باشند.
قیمت: ترازوهای آزمایشگاهی به دلیل دقت و قابلیت‌های بالا، معمولاً گران‌تر از سایر ترازوها هستند.
کاربرد: ترازوهای آزمایشگاهی برای کاربردهای دقیق و علمی در آزمایشگاه ها و محیط های علمی استفاده می شوند، در حالی که سایر ترازوها برای مصارف عمومی مانند آشپزی، فروش و حمل و نقل استفاده می شوند.
نگهداری صحیح از ترازوی آزمایشگاهی
ترازوی آزمایشگاهی ابزاری دقیق و حساس است که برای اندازه‌گیری جرم مواد با دقت بالا استفاده می‌شود. برای حفظ دقت و عملکرد صحیح ترازو، لازم است که از آن به درستی نگهداری و استفاده شود.
- اولین نکته‌ای که در زمینه‌ی نگهداری اصولی از ترازوی آزمایشگاهی باید در نظر داشته باشید، قرار دادن این ابزار روی سطح مناسب است. سطحی که ترازو روی آن قرار می‌گیرد باید کاملا صاف و محکم باشد تا دستگاه دچار لرزش نشود. توجه داشته باشد که لرزش و تکان‌های مداوم ترازو آزمایشگاهی، تاثیر مستقیمی در کاهش دقت این وسیله خواهد داشت.
- بسیاری از کاربران ترازوهای آزمایشگاهی، بلافاصله بعد از روشن‌کردن دستگاه، شروع به‌کار با آن کرده و توزیع مواد مختلف را انجام می‌دهند. این‌کار باعث بروز اختلال در کار ترازو می‌شود و یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش دقت و طول عمر آن به‌شمار می‌رود؛ بنابراین بعد از روشن‌کردن ترازوی آزمایشگاهی، مدتی به دستگاه زمان دهید تا آماده به‌کار شود، سپس شروع به استفاده از آن کنید.
- ترازو را در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و گرد و غبار قرار ندهید.
- هنگامی که از ترازو استفاده نمی‌کنید، آن را با کاور بپوشانید.
- صفحه‌ی توزین ترازو آزمایشگاهی، یکی از حساس‌ترین اجزاء این وسیله به‌شمار می‌رود و همواره نیازمند توجه و رسیدگی است. برای حفظ دقت و کارایی ترازو، صفحه‌ی توزین آن را هربار، قبل و بعد از استفاده از دستگاه، تمیز کنید.
- از قرار دادن اشیاء سنگین‌تر از ظرفیت ترازو روی کفه آن خودداری کنید.به‌کاربردن ظروف مناسب برای توزین، از جمله نکاتی است که درهنگام کار با ترازوی آزمایشگاهی باید مورد توجه قرار دهید. به‌خاطر داشته باشید که برای بالابردن دقت و طول عمر ترازو، باید از ظرف‌های کوچک و غیرپلاستیکی استفاده کنید.
- ترازو را به طور منظم کالیبره کنید.
- از دیگر نکاتی که در زمینه‌ی نگهداری و استفاده‌ی مناسب از ترازوی آزمایشگاهی باید مورد توجه قرار گیرد، می‌توان به دمای ظرف و ماده‌ی مورد نظر اشاره کرد. ظرف توزین و ماده‌ای که قرار است وزن آن اندازه‌گیری شود، قبل از قرار داده‌شدن روی ترازو، حتما باید به دمای اتاق رسانده شده باشند.
- نکته‌ی ساده اما بسیار مهم دیگری که در هنگام کار با ترازو آزمایشگاهی محفظه‌دار باید به آن توجه شود، استفاده‌نکردن از دست، برای قرار دادن ظرف توزین در داخل محفظه است؛ بهترین کار برای قرار دادن مواد و ظروف مورد نظر روی صفحه‌ی توزین، استفاده از پنس است.
- مواد خورنده و آسیب‌زا مانند اسیدها، یکی از رایج‌ترین مواد شیمیایی مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها هستند که برای توزین آنها از ترازوهای آزمایشگاهی استفاده می‌شود. برای جلوگیری از آسیب به ترازو و همچنین، حفظ سلامت خود، هنگام توزین این مواد باید دقت فراوانی به خرج دهید.
- نکته‌ی بسیار مهم دیگری که در رابطه با نگهداری درست از ترازوهای آزمایشگاهی مطرح است، قرار دادن این تجهیزات در مکان‌هایی است که از میدان‌های الکتریکی به دور باشند. میدان‌های الکتریکی، تاثیر منفی بسیار زیادی روی ترازوهای دیجیتالی گذاشته و دقت آنها را شدت کاهش می‌دهند.
علاوه بر نکات ذکر شده، در دفترچه راهنمای ترازوی آزمایشگاهی خود به دنبال دستورالعمل‌های خاص برای نگهداری و استفاده از آن باشید.
