اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک هر دو اسید هستند، اما تفاوت‌هایی دارند. اسید هیدروکلریک یا هیدروژن کلریدریک (HCl) یک اسید قوی است که در آب حل می‌شود و به صورت یون‌های H+ و Cl- جدا می‌شود. این اسید برای تولید کلرور، تمیز کردن فلزات، تولید مواد شیمیایی، تولید غذا و دارو، تولید پلاستیک و … استفاده می‌شود.
اسید نیتریک (HNO3) نیز یک اسید قوی است که در آب حل می‌شود و به صورت یون‌های H+ و NO3- جدا می‌شود. این اسید برای تولید نایتروژن، تولید کود، تمیز کردن فلزات، تولید پلاستیک و … استفاده می‌شود.
فهرست مطالب
خرید اسید هیدروکلریک و نیتریک
برای خرید آنلاین اسید هیدروکلریک و نیتریک با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید
1-تفاوت ساختاری اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک
تفاوت اصلی بین این دو ترکیب شیمیایی در ترکیبات آنها است. اسید نیتریک شامل 1 اتم نیتروژن، 3 اتم اکسیژن و 1 اتم هیدروژن است.
در حالی که اسید هیدرو کلریک شامل 1 اتم هیدروژن، 1 اتم کلر و 1 اتم اکسیژن است
روش تشخیص اسید نیتریک و هیدرو کلریک اسید از هم
برای تشخیص اسید نیتریک و هیدروکلریک اسید، می‌توانید از روشهای مختلفی استفاده کنید. برای مثال، می‌توانید با استفاده از نوار کاغذ فیلتر، این دو اسید را از یکدیگر جدا کنید. برای جداسازی اسید نیتریک، می‌توانید با استفاده از نوار کاغذ فیلتر خشک، نمونه را با حجم ۱۰ میلی لیتر در آزمایشگاه تهیه کنید. سپس، ۵-۶ قطره از نمک آمونیوم کربنات به آن اضافه کنید و به مدت ۱۰ دقیقه در دمای ۶۰ درجه سانتی‌گراد گرم شود. در صورت وجود اسید نیتریک، رنگ نوار کاغذ فیلتر به صورت زرد تیره تغییر می‌کند. برای جداسازی هیدروکلریک اسید، محلول را با باریوم کلرید تقطیر شده تغلیظ کنید و سپس با استفاده از نوار کاغذ فیلتر خشک، آن را جدا کنید. در صورت وجود هیدروکلریک اسید، نوار کاغذ فیلتر به صورت سفید باقی می‌ماند
2-تفاوت فنی و شکل ظاهری اسید نیتریک و هیدرو کلریک اسید:
اسید نیتریک و هیدروکلریک اسید هر دو از اسیدهای قوی هستند، با این حال، تفاوت‌هایی در مشخصات فنی آنها وجود دارد. به عنوان مثال، اسید نیتریک یک اسید نیتروژنه است که در دمای اتاق به صورت مایع شفاف بدون رنگ است. همچنین، این اسید با فلزات و قلیایی‌ها واکنش نمی‌دهد. به علاوه، هیدروکلریک اسید یک اسید کلره است که در دمای اتاق به صورت مایع شفاف بدون رنگ است. همچنین، این اسید با فلزات و قلیایی‌ها واکنش می‌دهد.
3-تفاوت در روش تولید 2 اسید
..روشهای تولید اسید نیتریک
1.تولید صنعتی اسید نیتریک
اسید نیتریک در اثر واکنش دی اکسید نیتروژن (NO2) با آب ساخته می‌شود.
2. تولید آزمایشگاهی نیتریک اسید
در آزمایشگاه، اسید نیتریک از تجزیه حرارتی نیترات مس (II)، تولید دی اکسید نیتروژن و گازهای اکسیژن و سپس با عبور از آب تولید می‌شود.
روش دیگر تولید اسید نیتریک، واکنش مقدار برابر نمک نیترات مانند نیترات سدیم با اسید سولفوریک و تقطیر این مخلوط در نقطه جوش اسید نیتریک، ۸۳ درجه سانتی گراد، است. باقیمانده غیر فرار شامل سولفات هیدروژن فلزی در ظرف تقطیر باقی می‌ماند. بخار نیتریک اسید از رنگ قرمز ممکن است به بخار سفید نیتریک اسید تبدیل شود.
..روشهای تولید اسید کلریدریک
کلرید هیدروژن معمولاً در آزمایشگاه و در مقیاس صنعتی با واکنش یک ترکیب کلرید- به طور عمده، کلرید سدیم (NaCl)- با اسید سولفوریک (H۲SO۴) تهیه می‌شود.
همچنین اسید کلریدریک از واکنش برخی کلریدها (به عنوان مثال، تری کلرید فسفر، PCl۳ یا کلرید تیونیل، SOCl۲) با آب یا به عنوان یک محصول جانبی از کلر دار شدن بسیاری از مواد آلی (به عنوان مثال، متان یا بنزن) تولید می‌شود.
اسید کلریدریک با حل شدن کلرید هیدروژن گازی در آب تهیه می‌شود. به دلیل خاصیت خورنده بودن این اسید، معمولاً از دستگاه‌های سرامیکی، شیشه‌ای یا در برخی موارد، سیستم‌های ساخته شده از “تانتال(Tantalum)” استفاده می‌شود.
کلریدریک اسید معمولاً به عنوان محلول حاوی ۲۸-۳۵ درصد وزن کلرید هیدروژن به بازار عرضه می‌شود که معمولاً به عنوان اسید کلریدریک غلیظ شناخته می‌شود.
هیدروژن کلرید مایع بدون آب نیز موجود است اما از آنجا که برای نگهداری آن به ظروف سنگین و گران قیمت نیاز است، استفاده از کلرید هیدروژن به این شکل محدود است.
4-تفاوت دو اسید در حل کردن فلزات
حل فلزات در اسید های مختلف یکی از مهم ترین دانش ها و مهارت هایی است که هر فرد فعال در زمینه بازیافت فلزات گرانبها ، باید به آن اشراف کامل داشته باشد ، حل فلزات در اسید های مختلف است. در واقع این مسئله بسیار مهمی است که بدانیم اسید ها ، توانایی انحلال کدام فلزات را دارند یا برای انحلال برخی از فلزات باید از چه نوع اسید هایی استفاده کرد، تاثیر بسزایی در بازدهی و عملکرد کار ما یعنی بازیافت فلزات گرانبها ، خواهد داشت.
نیتریک اسید ، یک اکسید کننده بسیار پرکاربرد و قوی می باشد که نمی توان از آن در فرآیند ها و مراحل بازیابی فلزات گرانبها ، استفاده ننمود. دلیل عمده اهمیت آن ضروری بودن ترکیب این اسید کاربردی در ساخت تیزاب می باشد که برای انحلال نقره به کار برده می شود.
فلزات پایه به همراه نقره ، مس و نیکل ، به راحتی در نیتریک اسید و ترکیبات آن حل می شوند. این اسید همچنین این قدرت را دارد ، تا پالادیوم را اکسید کرده و در خود حل نماید. پس نمی توان در زمینه حل فلزات در اسیدهای مختلف آن را نادیده گرفت.
این اسید واکنشی با آلومینیم نخواهد داشت چرا که هنگام ریخته گری فلزآلومینیم یک لایه اکسید، روی فلز آلومینیم ایجاد می شود و از واکنش آلومینیم با این اسید نیتریک جلوگیری می کند.
در فرآِیند استخراج طلا از تیزاب سلطانی باید اسید نیتریک اضافی حذف شود تا طلا مجدد حل نشده و قابل یازیابی باشد. کار خنثی سازی اسید نیتریک در تیزاب سلطانی با استفاده از اوره انجام می شود.
اوره در واکنش با نیتریک گاز نیتروژن و آب را نتیجه می دهد. که این عمل باعث کاهش اسیدیته محلول و همچنین قدرت اکسیدکنندگی محلول می شود.
لازم به ذکر است ، نیتریک اسید به دلیل مقدار زیادی دود اسیدی که در طی واکنش های خود تولید می کند ، خطرات زیادی را می تواند به همراه داشته باشدو افراد بیشتر به جای آن از هیدروکلریک اسید استفاده می کنند ، مگر آنکه مجبور به استفاده از نیتریک اسید باشند.
هیدروکلریک اسید یک اسید قوی است.هیدروکلریک اسید رقیق شده با آهن واکنش می‌دهد و گاز هیدروژن آزاد می‌کند که معادله شیمیایی آن به این صورت است: Fe+2HCl→FeCl2+H2
5-کاربرد اسید نیتریک و هیدروکلریک اسید
اسید نیتریک و اسید هیدرو کلریک دو ترکیب شیمیایی هستند که در صنایع مختلف به کار می‌روند.
نتیریک اسید: اصلی ترین کاربرد اسید نیتریک را می توان در زمینه استخراج طلا دانست. زیرا می تواند کلیه مواد به غیر از طلا را در خود حل کند و کار را برای استخراج طلا ساده سازد. همچنین برای تولید مواد منفجره نظیر TNT هم از اسید نیتریک بهره گرفته می شود.از دیگر کاربردهای اسید نیتریک میتوان به تولید کود، پلاستیک، رنگ، دارو، و انواع مواد شیمیایی اشاره کرد.
هیدروکلریک اسید: از دیگر اسیدهای پر کاربرد هیدروکلریک اسید است. به علت حضور یون کلر در این اسید می توان در گندزدایی استخرها و کلیه اماکنی که مستعد تجمع باکتری و قارچ ها هستند، از آن بهره جست.
اسید هیدرو کلریک برای تولید کلر، فلزات، پلاستیک، و دارو به کار می‌رود.
کاربرد 2 اسید در زندگی روزمره
اگرچه اسیدها اصلی ترین مواد در بخش صنایع هستند و بدون آنها نمی توان نسبت به تولید بخش اعظمی از محصولات گام برداشت، اما جالب است بدانید که ما به صورت روزانه از اسیدها در منازل خود بهره های فراوانی می گیریم. اسیدها در طیف گسترده ای از شوینده های خانگی حضور دارند و علت تمیز و سفید کنندگی این محصولات را باید حضور اسیدهایی چون جوهر نمک (هیدروکلریک اسید) دانست.
خرید اسیدها(اسید نیتریک و هیدروکلریک اسید)
این اسیدهای پر کاربرد و پر فایده را از کجا باید تهیه کرد؟ صاحبان صنایع و مشاغل از بزرگ ترین مصرف کنندگان اسیدها هستند. خریداران با تجربه به خوبی می دانند که خرید اسید را نمی توان از هر مرجعی به انجام رساند و ضروری است تا قبل از هر چیز از کیفیت بالای محصول اطمینان حاصل نمود.
فاکتور قیمت هم که از مهم ترین مواردی است که باید در کنار کیفیت به آن توجه کرد. در کنار همه این موارد، به این نکته هم باید توجه نمود که اسیدها موادی حساس هستند که باید در شرایط خاص نگه داری شوند. حمل و نقل و انبارداری آنها باید به درستی و با رعایت نکات ایمنی صورت گیرد تا خطری مصرف کننده محصول را تهدید نکند. تمامی این فاکتورها را باید به هنگام خرید اسید، در نظر داشت تا ضمن دست یابی به محصولی ایده آل، سلامتی مصرف کننده و محیط کار حفظ شود.
فاکتورهای مؤثر بر قیمت دو اسید پرکاربرد نیتریک اسید و اسید کلریدریک
یکی از مواردی که در خرید این دو اسید باید به آن توجه داشت اطلاع از قیمت خرید و فروش اسید کلریدریک و نیتریک اسید است که با توجه به نوسانات بازار ارزی نمی‌توان قیمت ثابتی برای این دو اسید ذکر کرد و بهترین راه برای اطلاع از قیمت این مواد پرکاربرد مراجعه به سایت شرکت‌های تولید کننده و عرضه کننده این اسیدها است که قیمت آنها پیوسته در حال بروز رسانی است. بسته به میزان مقدار اسید خریداری شده، ساخت داخل یا خارج، نوع برند و غلظت آن قیمت آنها هم متفاوت می‌باشد. یکی از شرکت‌های معتبر در زمینه فروش این محصولات شرکت ای آز است که با فروش محصولات با کیفیت و همکاری با بسیاری از شرکت‌ها توانسته رضایت کافی را بدست آورد زیرا رسالت این شرکت اعتماد مشتری و فروش محصول با کیفیت است.
6-بسته بندی و ظروف نگهداری اسید نیتریک و هیدرو کلریک اسید
**بسته بندی نیترات هیدروژن و حمل آن به صورت حمل با تانکرها، گالن‌های ۵ لیتری و ۲۰ لیتری، بشکه‌های ۲۲۰ لیتری انجام می‌شود.
گرید آزمایشگاهی این اسید در بطری‌های تیره رنگ با حجم ۵/۲ لیتر به فروش می‌رسد. اسید نیتریک مرک، یکی از معروف‌ترین برندهای این ماده شیمیایی در جهان است.
**اسید کلریدریک در بسته بندی‌های بشکه‌ای از جنس پلاستیک – پلیمری انجام می‌گیرد. حجم این بشکه‌ها عموماً ۲۲۰ لیتری است. امکان سفارش و خرید این اسید به صورت فله‌ای هم وجود دارد. تانکرهای ۲۵ تنی، برای حمل و نقل فله‌ای اسید استفاده می‌شوند.
مخازن این تانکرها از فولاد مقاوم به اسیدها ساخته شده‌اند و روی آنها، علامت خورنده بودن اسید و علامت مخصوص حمل مواد شیمیایی خطرناک، درج شده است.
بسته بندی‌های اسید کلریدریک در گرید آزمایشگاهی و با خلوص ۳۰ تا ۳۳ درصد، یا اسید کلریدریک ۳۷ درصد، در حجم ۵/۲ لیتر، ۵ لیتر و یا ۲۰ لیتر موجود است. هیدروکلریک اسید مرک و اسید سیگما آلدریچ، دو برند آزمایشگاهی برای این ترکیب هستند.
7-مواردایمنی و MSDS اسید نیتریک و هیدروکلریک اسید
***اسید نیتریک یک اسید خورنده و یک ماده اکسیدکننده قوی است. عمده خطرات آن شامل سوختگی‌های شیمیایی است؛ زیرا اسید با پروتئین‌ها (آمید) و چربی‌ها (استر) روی پوست، واکنش هیدرولیز انجام می‌دهد، در نتیجه، بافت زنده تجزیه می‌شود.
نیتریک اسید غلیظ به دلیل واکنش با کراتین، پوست انسان را زرد رنگ می‌کند. این لکه‌های زرد در هنگام خنثی شدن، به نارنجی تغییر رنگ می‌دهند.
به همین دلیل است که به شدت توصیه می‌شود افرادی که با گرید صنعتی و گرید آزمایشگاهی اسید نیتریک کار می‌کنند همیشه دستکش، ماسک و عینک استفاده کنند. پوشیدن لباس آستین بلند هم الزامی است.
کمک‌های اولیه هنگام ریختن اسید بر روی پوست، همانند سایر عوامل خورنده، شامل شستشوی زیاد با آب است. شستشو به مدت حداقل ۱۰-۱۵ دقیقه برای خنک شدن محل سوختگی اسیدی و جلوگیری از آسیب‌های ثانویه باید ادامه یابد.
***اسید کلریدریک غلیظ (fuming hydrochloric acid) مه اسیدی ایجاد می‌کند. غبار و محلول هر دو، اثر خورندگی بر روی بافت زنده انسان دارند و احتمال آسیب رساندن به اندام‌های تنفسی، چشم‌ها، پوست و روده‌ها به طور غیر قابل جبران و بسیار مخرب، وجود دارد.
از مخلوط شدن کلریدریک اسید با مواد شیمیایی اکسید کننده متداول مانند هیپوکلریت سدیم (سفید کننده، NaClO) یا پرمنگنات پتاسیم (KMNO۴)، گاز کلر سمی تولید می‌شود.
استفاده از تجهیزات محافظت شخصی مانند دستکش لاتکس، عینک محافظ چشم و لباس مناسب کار با آستین‌های بلند و کفش مقاوم در برابر مواد شیمیایی، خطرات مربوط به کار کردن با اسید کلریدریک را به حداقل می‌رساند. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده، کلریدریک اسید را به عنوان یک ماده سمی و خورنده، درجه بندی می‌کند.
