پتاسیم پرمنگنات یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی KMnO۴ است. نمک آن از یونهای K+ و MnO۴– تشکیل شده‌است. سابقاً به آن پرمنگنات و پتاش هم می‌گفتند. پرمنگنات یک مادهٔ اکسندهٔ بسیار قوی است. در آب محلول است و محلولی به رنگ ارغوانی تولید می‌کند که از تبخیر آن بلورهای منشوری و درخشان به رنگ ارغوانی بسیار تیره (مایل به سیاه) بر جای می‌ماند. در این ترکیب منگنز با عدد اکسایش ۷+ حضور دارد.
خرید پتاسیم پرمنگنات
برای خرید آنلاین پتاسیم پرمنگنات با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید.
کاربرد پتاسیم پرمنگنات بسیار زیاد است و می‌تواند در علم پزشکی برای از بین بردن برفک دهانه رحم و واژن مورد استفاده قرار بگیرد. البته استفاده و کاربردهای این ماده ارزشمند فقط به علم پزشکی خلاصه نمی‌شود.
فهرست مطالب
تاریخچه پتاسیم پرمنگنات
در سال ۱۶۵۹، یوهان رودولف گلوبر (Johann Rudolf Glauber)، مخلوطی از پیرولوزیت معدنی (دی اکسید منگنز، MnO2) و کربنات پتاسیم را برای تولید ماده‌ای با هم مخلوط کرد، ماده‌ای که هنگام حل شدن در آب، محلول سبز (منگنات پتاسیم) حاصل کند و به آرامی به بنفش و سپس رنگ قرمز تبدیل شود. این گزارش اولین توصیف تولید پرمنگنات پتاسیم است. درست ۲۰۰ سال بعد، شیمیدانی اهل لندن به نام هنری بولمن کاندی (Henry Bollmann Condy)، علاقه‌ای به ضدعفونی کننده‌ها داشت. او دریافت که ترکیب پیرولوزیت با هیدروکسید سدیم (NaOH) و حل شدن آن‌ها در آب، محلولی با خاصیت ضدعفونی کننده تولید می‌کند. او این راه حل را ثبت کرد و آن را با عنوان “مایع کاندی” به بازار عرضه نمود.
اگرچه این ماده و کشف او مؤثر بود، اما راه حل چندان پایداری نبود. آخرین تغییرات با استفاده از هیدروکسید پتاسیم (KOH) به جای NaOH بر مدل قبلی غلبه کرد. این ترکیب جدیدتر، پایدارتر بود و از مزیت تبدیل آسان به بلورهای پتاسیم پرمنگنات به همان اندازه برخوردار بود. در آن زمان این ماده کریستالی به عنوان “کریستال‌های کندی” یا “پودر کاندی” شناخته می‌شد. تولید پرمنگنات پتاسیم نسبتاً آسان بود، بنابراین متعاقباً کاندی مجبور شد زمان قابل توجهی را در دادخواهی ایده جدید خود صرف کند تا رقبا از بازاریابی محصولات مشابه باز داشته شوند.
روش تولید پتاسیم پرمنگنات
روش صنعتی تولید پرمنگنات پتاسیم از پیرولوسیت (MnO2) است. پیرولوسیت یک کانی است که حاوی مقادیر زیادی دی‌اکسید منگنز است. این کانی از طریق استخراج از معادن به دست می‌آید.
در روش صنعتی تولید پرمنگنات پتاسیم، پیرولوسیت ابتدا با آب مخلوط می‌شود تا یک محلول آبی تولید شود. سپس این محلول به یک مبدل حرارتی منتقل می‌شود و در آنجا در دمای 70 تا 80 درجه سانتیگراد گرم می‌شود. در این دما، دی‌اکسید منگنز با هیدروکسید پتاسیم (KOH) واکنش می‌دهد و پرمنگنات پتاسیم تولید می‌شود.
واکنش کلی تولید پرمنگنات پتاسیم از پیرولوسیت به صورت زیر است:
MnO2 + 4 KOH → KMnO4 + 2 H2O
محصول این واکنش یک محلول آبی پرمنگنات پتاسیم است. این محلول سپس تصفیه می‌شود تا ناخالصی‌های آن جدا شود. در نهایت، محلول تصفیه شده تبخیر می‌شود و پرمنگنات پتاسیم به صورت بلورهای منشوری و درخشان به دست می‌آید.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی پتاسیم پرمنگنات
| مشخصه | مقدار |
|---|---|
| فرمول شیمیایی | KMnO₄ |
| جرم مولی | ۱۵۸٫۰۳۴ گرم بر مول |
| چگالی | ۲٫۷ گرم بر سانتی‌متر مکعب |
| نقطه ذوب | ۲۴۰ °C |
| نقطه جوش | ۴۲۲ °C |
| حلالیت در آب | ۸.۶۵ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر آب (در دمای ۲۰ °C) |
| حلالیت در سایر حلال‌ها | محلول در اتانول، اتیل استات و کلروفرم |
| رنگ | ارغوانی تیره |
| شکل ظاهری | بلورهای منشوری و درخشان |
| بو | نامشخص |
| طعم | نامشخص |
| pH | اسیدی (در حدود ۰ تا ۲) |
| نقطه اشتعال | ندارد |
| ماهیت شیمیایی | اکسیدکننده قوی |
کاربرد پتاسیم پرمنگنات
پتاسیم پرمنگنات یک ماده شیمیایی صنعتی مهم است که کاربردهای مختلفی دارد. برخی از کاربردهای مهم پرمنگنات پتاسیم عبارتند از:
تصفیه آب:
- از بین بردن باکتری ها، ویروس ها و سایر آلاینده ها از آب آشامیدنی
بهداشت و درمان:
- ضدعفونی زخم ها و جراحات
- درمان بیماری های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس
- درمان برخی بیماری های گوارشی مانند اسهال
صنایع شیمیایی:
- تولید مواد شیمیایی مانند اسید پرکلریک، منگنز دی اکسید و هیدروژن پراکسید
- رنگرزی پارچه
- تولید فیلم عکاسی
سایر کاربردها:
- در صنایع غذایی برای ضدعفونی مواد غذایی و نوشیدنی ها استفاده می شود.
- در صنایع آرایشی و بهداشتی برای سفید کردن دندان ها و پوست استفاده می شود.
- در صنایع نساجی برای رنگرزی پارچه ها استفاده می شود.
- در صنایع کشاورزی برای از بین بردن آفات و بیماری های گیاهان استفاده می شود.
- تصفیه آب استخرها و جکوزی ها
نکات ایمنی پتاسیم پرمنگنات
از آنجایی که این ماده‌ی دارای خاصیت اکسید کنندگی باعث افزایش آتش می شود پس باید این ماده دور از گرما و حرارت نگه دارید. از طرفی این ماده باعث حساسیت های پوستی می شود. یکی دیگر از نکاتی که باید بدانید این ماده برای آبزیان مضر می باشد و در نهایت از ریختن آن در فاضلاب جلوگیری کند. علاوه بر آن نکاتی دیگر درباره ایمنی بودن برای پرمنگنات پتاسیم در زیر ذکر شده است.
- در زمان آتش سوزی گازهای سمی تولید می کند.
- برای خاموش کردن حریق حتما از اسپری آب استفاده کنید.
- در صورت تماس این ماده با چشم باید به مدت 15 دقیقه با آب زیاد چشم را شستشو دهید.
- از خوردن پتاسیم پرمنگنات خودداری کنید زیرا موجب التهاب و آسیب به معده می شود.
- بعد از اتمام کار با پرمنگنات دست ها را بشویید.
- قبل از انجام کار با پتاسیم پرمنگنات از لباس های محافظ مناسب و دستکش استفاده کنید.
- در زمان کم بودن تنفس حین انجام کار با این ماده از هوای آزاد یا در صورت لوزم از تنفس مصنوعی یا اکسیژن استفاده کنید.
نحوه بسته بندی و نگهداری پتاسیم پرمنگنات
پتاسیم پرمنگنات معمولاً در بسته‌های پلاستیکی یا کاغذی بسته بندی می‌شود. این بسته‌ها باید به طور محکم بسته شوند تا از نشت پتاسیم پرمنگنات جلوگیری شود.
پتاسیم پرمنگنات باید در مکانی خشک و خنک نگهداری شود. این ماده باید دور از دسترس کودکان و حیوانات قرار گیرد.
وضعیت بازار جهانی پتاسیم پرمنگنات
بازار جهانی پتاسیم پرمنگنات در سال 2022 به ارزش 2.4 میلیارد دلار رسید و انتظار می رود تا سال 2028 به 3.2 میلیارد دلار برسد. این رشد به دلیل افزایش تقاضا از بخش های مختلف، از جمله بهداشت و درمان، تصفیه آب و صنایع شیمیایی، پیش بینی می شود.
