سدیم کربنات (Na2CO3) یک ماده شیمیایی با فرمول شیمیایی Na2CO3 است. این ماده یک نمک سفید و بی بو است که به صورت کریستالی یا پودر وجود دارد. سدیم کربنات یک ماده قلیایی است و در آب حل می شود.
خرید سدیم کربنات
برای خرید آنلاین سدیم کربنات با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید
فهرست مطالب
نگاهی به تاریخچه سدیم کربنات
سدیم کربنات از زمان های قدیم شناخته شده است. این ماده در مصر باستان برای تهیه مومیایی ها و در روم باستان برای تولید شیشه استفاده می شد.
در قرن دهم، دانشمندان عرب روشی برای تولید سدیم کربنات از خاکستر گیاهان را کشف کردند. این روش به نام فرآیند سولفات سدیم شناخته می شود. در این روش، خاکستر گیاهان با آب مخلوط می شود و سپس با سولفات سدیم واکنش داده می شود.
در قرن نوزدهم، روش دیگری برای تولید سدیم کربنات به نام فرآیند آمونیاک توسعه یافت. در این روش، سنگ آهک با آمونیاک واکنش داده می شود و سپس با دی اکسید کربن واکنش داده می شود.
امروزه، سدیم کربنات به طور عمده با استفاده از فرآیند آمونیاک تولید می شود.
ساختارمولکولی سدیم کربنات
ساختار مولکولی سدیم کربنات به صورت زیر است:
Na+
CO32-
در این ساختار، یون سدیم (Na+) در مرکز قرار دارد و دو یون کربنات (CO32-) به آن متصل هستند. یون کربنات از یک اتم کربن مرکزی تشکیل شده است که به دو اتم اکسیژن متصل است. هر اتم اکسیژن با یک اتم کربن دیگر نیز پیوند دارد.
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی سدیم کربنات
| ویژگی | مقدار |
|---|---|
| فرمول شیمیایی | Na2CO3 |
| شکل ظاهری | پودر سفید |
| چگالی | 2.54 گرم بر سانتی متر مکعب |
| دمای ذوب | 851 درجه سانتیگراد |
| دمای جوش | 1484 درجه سانتیگراد |
| حلالیت در آب | 120 گرم در 100 میلی لیتر آب در دمای 20 درجه سانتیگراد |
| pH | 11.1 |
| جرم مولی | 105.99 گرم بر مول |
| نقطه انجماد | 58 درجه سانتیگراد |
| فشار بخار | 0.0000176 میلی متر جیوه در دمای 20 درجه سانتیگراد |
| انحلال در الکل | حل نمی شود |
| انحلال در اتر | حل نمی شود |
| انحلال در استون | حل نمی شود |
| انحلال در کلروفرم | حل نمی شود |
| واکنش با اسید | تولید گاز کربن دی اکسید می کند |
روش تولید سدیم کربنات
سدیم کربنات به طور طبیعی در معادن سدیم کربنات یافت می شود. این ماده همچنین می تواند از طریق واکنش بین سدیم هیدروکسید و دی اکسید کربن تولید شود.
روش های تولید سدیم کربنات عبارتند از:
- روش Solvay
این روش یکی از رایج ترین روش های تولید سدیم کربنات است. در این روش، دی اکسید کربن به محلول آبی آمونیاک و نمک خوراکی اضافه می شود. این واکنش باعث تشکیل سدیم بی کربنات می شود. سدیم بی کربنات سپس با کلرید کلسیم واکنش داده و سدیم کربنات و کلرید آمونیوم تولید می کند. کلرید آمونیوم با حرارت دادن تجزیه می شود و آمونیاک و کلر آزاد می کند. این واکنش به صورت زیر انجام می شود:
NaCl + NH3 + CO2 → NaHCO3 + NH4Cl
NaHCO3 + CaCl2 → Na2CO3 + CaCl2 + H2O
NH4Cl → NH3 + HCl
- روش Leblanc
این روش یک روش قدیمی برای تولید سدیم کربنات است که امروزه منسوخ شده است. در این روش، سنگ آهک با اسید سولفوریک واکنش داده و سولفات کلسیم و دی اکسید کربن تولید می کند. سولفات کلسیم سپس با سدیم کلرید واکنش داده و سدیم کربنات و کلرید کلسیم تولید می کند. این واکنش به صورت زیر انجام می شود:
CaCO3 + H2SO4 → CaSO4 + CO2 + H2O
CaSO4 + 2 NaCl → Na2SO4 + CaCl2
- روش Solvay اصلاح شده
این روش یک روش بهبود یافته از روش Solvay است. در این روش، از آمونیاک آمین شده به جای آمونیاک استفاده می شود. این کار باعث افزایش راندمان تولید سدیم کربنات می شود.
- روش تولید سدیم کربنات از مواد ضایعاتی
در این روش، از مواد ضایعاتی مانند خاکستر زغال سنگ، پوسته نارگیل، و پوسته میوه برای تولید سدیم کربنات استفاده می شود. این روش باعث کاهش آلودگی محیط زیست می شود.
سدیم کربنات چند نوع دارد؟
- سدیم کربنات سبک
- سدیم کربنات سنگین
تفاوت سدیم کربنات سنگین و سبک چیست؟
این دو ترکیب به لحاظ شیمیایی تفاوتی در ساختار مولکولی خود ندارند و از این لحاظ کاملا یکسان هستند. تنها تفاوت آن ها در چگالی و اندازه کریستال های آن ها و در واقع خواص فیزیکی شان است.
سدیم کربنات سبک
نوع سبک این محصول یک پودر ریز سفید رنگ است که بوی خاصی ندارد و چگالی آن نصف فرم سنگین آن است و در حدود 77/0 گرم بر لیتر است.کربنات سدیم سبک حاوی کمتر از 0.5 درصد سدیم کلرید نیز هست.
این ماده شیمیایی بعد از اختلاط کربنات سدیم سبک با آب و قرار گرفتن در فرآیند هیدراسیون تشکیل مونو هیدرات می دهد. در پروسه خشک شدن و از دست دادن آب (دهیدراته)، کریستال های کربنات سدیم به جای می ماند.
سدیم کربنات سنگین
کربنات سدیم سنگین به عنوان ماده جامد در ساخت شیشه، کاشی، سرامیک و صنایع شوینده مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت سدیم کربنات و جوش شیرین
از لحاظ شیمیایی این دو ترکیب بسیار به یکدیگر نزدیک هستند. فرمول شیمیایی سدیم کربنات Na2CO3 است و فرمول شیمیایی سدیم بی کربنات NaH2CO3 است. هر دو ترکیباتی یونی هستند و هنگامی که در آب حل می شوند یون مثبت Na و یون منفی کربنات آزاد می کنند. علاوه بر این سدیم بی کربنات یون مثبت هیدروژن نیز آزاد می کند.
هر دو ماده به صورت پودر سفید جامد هستند و در تماس با پوست حساسیتی ایجاد نمی کنند، اما در تماس با چشم و یا بلع می توانند مشکلاتی را به وجود آورند. سدیم کربنات عموما در تولید شیشه و سایر مواد شیمیایی به کار برده می شود، اما سدیم بی کربنات بیشتر در آشپزی ، تمیزکاری و … کاربرد دارد.
کاربرد سدیم کربنات
سدیم کربنات کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد. برخی از کاربردهای سدیم کربنات عبارتند از:
صنعت شیشه
سدیم کربنات برای تولید شیشه استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل قلیایی در تولید شیشه استفاده می شود. سدیم کربنات باعث می شود که شیشه شفاف و سخت شود.
صنعت کاغذسازی
سدیم کربنات برای سفید کردن خمیر کاغذ استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل اکسید کننده در سفید کردن خمیر کاغذ استفاده می شود. سدیم کربنات باعث می شود که خمیر کاغذ سفید و روشن شود.
صنعت پاک کننده
سدیم کربنات به عنوان یک ماده شوینده استفاده می شود. این ماده به عنوان یک ماده قلیایی در شوینده ها استفاده می شود. سدیم کربنات باعث می شود که شوینده ها موثرتر عمل کنند.
صنعت صابون سازی
سدیم کربنات به عنوان یک ماده خام برای تولید صابون استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل قلیایی در تولید صابون استفاده می شود. سدیم کربنات باعث می شود که صابون ها نرم و لطیف شوند.
صنعت تولید مواد غذایی
سدیم کربنات به عنوان یک ماده نگهدارنده و ضد عفونی کننده در مواد غذایی استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل رطوبت گیر در مواد غذایی استفاده می شود. سدیم کربنات باعث می شود که مواد غذایی ماندگاری بیشتری داشته باشند.
صنعت تصفیه آب
سدیم کربنات برای نرم کردن آب استفاده می شود. این ماده باعث می شود که آب سختی خود را از دست بدهد.
صنعت تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
سدیم کربنات در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم، ژل، و مایع پاک کننده استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل قلیایی، سفید کننده، و ضد عفونی کننده استفاده می شود.
سایر کاربردها
سدیم کربنات در صنایع مختلف دیگری مانند تولید لاستیک، پتروشیمی، و کشاورزی نیز استفاده می شود.
کاربردهای خاص سدیم کربنات
علاوه بر کاربردهای عمومی ذکر شده در بالا، سدیم کربنات در برخی کاربردهای خاص نیز استفاده می شود. به عنوان مثال، سدیم کربنات در تولید باتری قلیایی، جوشکاری، و آتش نشانی استفاده می شود.
بسته بندی سدیم کربنات سدیم sodium carbonate
سدیم کربنات به صورت پودر سفید و بی بو وجود دارد. این ماده به طور گسترده ای در صنایع مختلف استفاده می شود و بسته بندی آن نیز به نوع کاربرد آن بستگی دارد.
بسته بندی سدیم کربنات برای مصارف صنعتی
سدیم کربنات برای مصارف صنعتی معمولاً در کیسه های پلاستیکی یا فلزی بسته بندی می شود. این بسته بندی ها معمولاً دارای وزن های مختلفی هستند و برای حمل و نقل و ذخیره سازی مناسب هستند.
بسته بندی سدیم کربنات برای مصارف خانگی
سدیم کربنات برای مصارف خانگی معمولاً در کیسه های پلاستیکی یا کاغذی بسته بندی می شود. این بسته بندی ها معمولاً دارای وزن های کمتری هستند و برای استفاده در خانه مناسب هستند.
ظروف سدیم کربنات
سدیم کربنات معمولاً در ظروفی بسته بندی می شود که از مواد غیرقابل نفوذ به هوا و رطوبت ساخته شده اند. این ظروف معمولاً دارای درب محکمی هستند که از ورود هوا و رطوبت به داخل آن جلوگیری می کند.
برچسب گذاری سدیم کربنات
برچسب های سدیم کربنات باید حاوی اطلاعات زیر باشند:
- نام محصول: سدیم کربنات
- فرمول شیمیایی: Na2CO3
- کاربرد: مصارف صنعتی یا خانگی
- وزن: وزن بسته بندی
- تاریخ تولید: تاریخ تولید محصول
- تاریخ انقضا: تاریخ انقضای محصول
- هشدارها: هشدارهای ایمنی در مورد استفاده از محصول
بازار خرید و فروش سدیم کربنات
بازار خرید و فروش سدیم کربنات یک بازار جهانی است که توسط کشورهای چین، ایالات متحده، و آلمان رهبری می شود. این بازار به دلیل کاربردهای گسترده سدیم کربنات در صنایع مختلف، رو به رشد است.
عوامل موثر بر بازار خرید و فروش سدیم کربنات
عوامل مختلفی بر بازار خرید و فروش سدیم کربنات تاثیر می گذارند، از جمله:
- تقاضا از سوی صنایع مختلف
- قیمت مواد اولیه
- هزینه های تولید
- شرایط اقتصادی جهانی
تقاضا از سوی صنایع مختلف
تقاضا از سوی صنایع مختلف، مهمترین عامل موثر بر بازار خرید و فروش سدیم کربنات است. سدیم کربنات در صنایع مختلف از جمله صنعت شیشه، صنعت کاغذسازی، صنعت پاک کننده، صنعت صابون سازی، صنعت تولید مواد غذایی، صنعت تصفیه آب، و صنعت تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شود.
قیمت مواد اولیه
قیمت مواد اولیه، از جمله سنگ آهک، نمک خوراکی، و اسید سولفوریک، نیز بر بازار خرید و فروش سدیم کربنات تاثیر می گذارد.
هزینه های تولید
هزینه های تولید سدیم کربنات نیز بر بازار خرید و فروش این ماده تاثیر می گذارد. این هزینه ها شامل هزینه های مواد اولیه، هزینه های انرژی، و هزینه های نیروی کار می شوند.
شرایط اقتصادی جهانی
شرایط اقتصادی جهانی، از جمله نرخ تورم و نرخ بهره، نیز بر بازار خرید و فروش سدیم کربنات تاثیر می گذارد.
پیش بینی بازار خرید و فروش سدیم کربنات
انتظار می رود که بازار خرید و فروش سدیم کربنات در سال های آینده با رشد روبرو شود. این رشد به دلیل افزایش تقاضا از سوی صنایع مختلف، به ویژه صنایع در حال توسعه، پیش بینی می شود.
قیمت سدیم کربنات
قیمت سدیم کربنات به عوامل مختلفی از جمله کیفیت محصول، نوع بسته بندی، و حجم خرید بستگی دارد. قیمت سدیم کربنات در بازار جهانی معمولاً به صورت دلار آمریکا در هر تن بیان می شود.
مراکز خرید و فروش سدیم کربنات
سدیم کربنات در بازارهای جهانی و محلی به فروش می رسد. بازارهای جهانی سدیم کربنات معمولاً در کشورهای چین، ایالات متحده، و آلمان واقع شده اند. بازارهای محلی سدیم کربنات نیز در کشورهای مختلف جهان وجود دارند.
موارد احتیاط و ایمنی استفاده از سدیم کربنات
سدیم کربنات یک ماده شیمیایی نسبتاً بی خطر است، اما قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد آن می تواند باعث تحریک پوست، چشم، و دستگاه تنفسی شود. در هنگام استفاده از سدیم کربنات باید احتیاط های لازم را رعایت کرد.
موارد احتیاط و ایمنی استفاده از سدیم کربنات عبارتند از:
از تماس سدیم کربنات با پوست، چشم، و دستگاه تنفسی خودداری کنید.
در صورت تماس سدیم کربنات با پوست، چشم، یا دستگاه تنفسی، سریعاً با آب فراوان بشویید.
از استفاده بیش از حد از سدیم کربنات خودداری کنید.
سدیم کربنات را در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.
از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
موارد احتیاط خاص در هنگام استفاده از سدیم کربنات عبارتند از:
هنگام استفاده از سدیم کربنات از دستکش، عینک ایمنی، و ماسک تنفسی استفاده کنید.
در صورت استنشاق گرد و غبار سدیم کربنات، سریعاً به هوای تازه بروید.
در صورت تماس سدیم کربنات با پوست، آن ناحیه را با آب فراوان بشویید.
در صورت تماس سدیم کربنات با چشم، چشمان خود را به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشویید و به پزشک مراجعه کنید.
علائم قرار گرفتن در معرض سدیم کربنات عبارتند از:
تحریک پوست، چشم، و دستگاه تنفسی
سرفه
تنگی نفس
سوزش چشم
قرمزی پوست
در صورت بروز هر یک از این علائم، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
تأثیر زیست محیطی سدیم کربنات
اصلی ترین اثر نامطلوب کربنات سدیم بر محیط زیست را می توان تأثیر آن را بر pH محیط در نظر گرفت. لذا تأثیر نامطلوب سدیم کربنات بر ارگانسیم های موجود در محیط تا حد زیادی تابع ظرفیت بافری محیطی است که این ماده در آن رها می شود. بررسی ها نشان داده اند که کربنات سدیم در غلظت های کمتر از 100 میلی گرم بر لیتر بی خطر بوده و در صورتی که این ماده را قبل از انتقال به محیط زیست رقیق کنیم حتی به صورت موضعی نیز موجب کاهش pH نخواهد شد. همچنین بلعیدن کربنات سدیم بدون ضرر است مگر این که به مقدار خیلی زیاد باشد. بو کردن آن نیز ممکن است موجب سوزش بینی و یا گلو شود. در اثر تماس با پوست های حساس ممکن است موجب خارش و یا سوزش پوست گردد. در اثر تماس با چشم امکان ایجاد سوزش و سرخی در چشم وجود دارد. به طور کلی اثرات ایمنی نامطلوب این ماده بیشتر به دلیل ذرات ریز آن می باشد که ممکن است وارد بینی، چشم و یا گلو شوند.
