بوتیل استات (butyl acetate) یک ترکیب شیمیایی و ارگانیک است که به صورت طبیعی در بسیاری از میوه ها یافت می شود و همراه با سایر مواد شیمیایی، طعم و عطر خاصی را ایجاد می کند. از جمله آن می توان به بوی شیرین موز و سیب قرمز اشاره کرد. این ماده در حشرات و زمانیکه در خطر هستند تولید می شود تا به حشرات دیگر هشدار خطر بدهد. همچنین از واکنش استری شدن بوتانول نیز می توان به صورت سنتزی آن را تهیه کرد. این ترکیب کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف از جمله فیلم های عکاسی، پاک کننده لاک ناخن، تهیه عطر، روغن و رزین ها و… دارد.
روش تولید بوتیل استات
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، این ترکیب را می توان به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها یافت. اما با توجه به کاربردهای گسترده ای که این ماده دارد، تولید مصنوعی آن نیز انجام می گیرد. برای سنتز این ترکیب از واکنش استری شدن فیشر استفاده می شود.
در این فرآیند الکل بوتانول با استیک اسید در حضور گرما و کاتالیزور اسیدی، تحت شرایط رفلاکس وارد واکنش می شود تا محصول بوتیل استات و محصول فرعی آب تولید شود. در این فرآیند از اسیدهای معدنی مانند اسید سولفوریک به عنوان کاتالیزگر استفاده می شود و کنترل آب تولید شده می تواند بازده تولید واکنش را افزایش دهد. معادله واکنش آن در شکل زیر آورده شده است:
کاربرد بوتیل استات
این ماده دارای سه شکل ایزومری است و به دلیل داشتن ویژگی هایی از جمله حلالیت بالا در حلال های آلی، پایداری بالا در مقابل هیدرولیز و تجزیه و همچنین قابلیت کم آن در جذب رطوبت، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه با کاربردهای این ترکیب بیشتر آشنا خواهیم شد.
صنایع غذایی
از نرمال بوتیل استات در صنایع غذایی به منظور تهیه و تولید مواد غذایی مانند پنیر، بستنی، شیرینی و بسیاری از غذاهای فرآوری شده استفاده می شود. به علت داشتن عطر و طعم میوه ای، می توان آن را به عنوان ادویه در مواد غذایی مانند مرباها، ترشیجات و موارد مشابه به کار برد. از طرفی این ترکیب حساسیت بالایی به نور دارد و به همین دلیل می توان از آن به عنوان ماده خشک کننده بسیاری از خوراکی ها استفاده کرد. از دیگر کاربردهای آن می توان به کاربرد آن به عنوان طعم دهنده (طعم میوه ای) در شکلات و آب نبات و یا آب میوه اشاره کرد.
حلال
مهم ترین کاربرد بوتیل استر به عنوان حلال در تولید لاک و رنگ است. این ترکیب به دلیل فراریت کمی که دارد در تولید این محصولات استفاده می شود. همچنین در صنعت داروسازی نیز به عنوان حلال به منظور تولید داروها استفاده می شود. در تولید رزین مصنوعی نیز به عنوان حلال و رقیق کننده کاربرد دارد.
داروسازی
به عنوان آنتی بیوتیک، ترکیبات هورمونی و تولید ویتامین ها و عصاره های گیاهی کاربرد دارد. همچنین به دلیل فراریت کم و نفوذپذیری مناسب در پوست، یک جاذب بسیار خوب برای داروهای تقویتی است.
کاربرد بوتیل استات در صنایع
مهم ترین و متداول ترین کاربرد این ماده در صنعت کاربرد آن به عنوان حلال به منظور تولید لاک و رنگ است. از طرفی این ماده در تولید چسب و روکش سطوح با سختی بالا استفاده می شود. در صنایع آرایشی و بهداشتی، و در تولید عطر ها نیز بکار برده می شود. به طور کلی مهم ترین کاربردهای بوتیل اتانوات در صنعت در موارد زیر خلاصه می شود:
- چسب و درزگیرها
- پوشش های آئروسل، پوشش های هوافضا و پوشش های معماری
- پلاستیک خودرو ها
- قطعات و لوازم جانبی خودرو
- جوهرهای چاپ صنعتی
- مواد شیمیایی الکترونیکی
- تجهیزات و ماشین آلات
- پوشش های صنعتی عمومی
- پوشش های چوبی مانند مبلمان
- محصولات مراقبت شخصی
کاربرد در آزمایشگاه
این ماده یک حلال عالی برای تهیه و سنتز آلکیل آمین اکسید و اتیلن دی آمین است. در بازیافت استیک اسید به جهت آزئوتروپ استفاده می شود. همچنین در تولید پنی سیلین جی که جز مهم در آنتی بیوتیک هاست کاربرد دارد.
خطرات بوتیل استات (MSDS)
هشدارهای بسیاری برای بوتیل استات در استفاده و حمل و نقل وجود دارد و بنابراین هنگام کار با آن باید نکات ایمنی رعایت شود. این ترکیب هم با آتش و هم در واکنش های هوا و آب به عنوان ماده بسیار اشتعال پذیر طبقه بندی می شود. می توان آن را به راحتی در دمای بالا و یا به کمک شعله های آتش، مشتعل کرد. بخارات آن نیز سنگین هستند و به منبع احتراق می روند و با هوا مخلوط های انفجاری تشکیل می دهند.
همچنین دارای رتبه سلامت NFPA 2 است. از استنشاق خودداری کنید زیرا باعث سردرد، خواب آلودگی، سوزش دهان، دو بینی و حالت تهوع می شود. استفاده از تجهیزات PPE هم برای چشم و هم برای پوست مورد نیاز است زیرا این امر به جلوگیری از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این ماده کمک می کند و از خشکی پوست و چشم جلوگیری می کند.
نگهداری و حمل و نقل بوتیل استات
بوتیل استات بهتر است در محیط خنک، خشک با تهویه مناسب نگهداری شود. از قرار دادن آن در کنار مواد ناسازگار مانند مواد و عوامل اکسید کننده قوی و اسیدها خودداری شود. دور از نور مستقیم خورشید، گرما و مواد اشتعال زا نگهداری شود. درب ظرف آن باید کاملا بسته باشد و در ظروف از جنس فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و یا فولاد کربنی نگهداری شود.
از کجا بوتیل استات بخرم؟
شما می توانید مشخصات و قیمت انواع بسته بندی بوتیل استات را در فروشگاه آنلاین ای آز فعال در حوزه ی فروش مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی مشاهده بفرمائید. www.eaz.ir
