کاغذ صافی کاغذی نیمه‌تراوا است که به شکل عمودی در مسیر یک محلول (و یا حتی هوا) گذاشته می‌شود تا در برابر عبور محلول سد ایجاد کند و به این طریق باعث صاف شدن محلول و جداسازی ذرات جامد از آن گردد. این نوع کاغذ کاربردهای زیادی دارد و به عنوان مثال از آن در آزمایشگاه‌ها، صاف کردن قهوه، ساخت فیلتر هوا و تولید فیلترهای سوخت استفاده می‌شود. البته در مقاله پیش رو فقط قرار است که در مورد کاغذهای صافی با کاربرد آزمایشگاهی بحث شود.
کاغذ صافی آزمایشگاهی چیست؟
کاغذ صافی در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی و شیمیایی به طور گسترده کاربرد دارد. نوع کاغذ صافی مورد استفاده، بسته به نوع کار و نوع مواد و محلول‌های شیمیایی متغیر است. به طور کلی تخلخل، مقاومت شیمیایی و سرعت جریان سه پارامتری هستند که نوع مورد نیاز کاغذ صافی را تعیین می‌کنند.
برای مثال اگر محلول‌های اسیدی قرار باید فیلتر شود، باید کاغذی انتخاب گردد که مقابل این محلول‌ها مقاوم باشد و اگر محلولی داریم که می‌خواهیم سریع فیلتر شود، باید کاغذ فیلتری انتخاب کنیم که تخلخلش بالا باشد. البته پارامترهای دیگری هم برای انتخاب یک کاغذ صافی مناسب باید مد نظر قرار گیرند که از آنها می‌توان به توانایی ترشوندگی، دبی حجمی، بازده، جداسازی ذرات و ظرفیت اشاره کرد.
درجه تخلخل‌های کاغذ صافی
کاغذ صافی آزمایشگاهی از نظر تخلخل، درجه‌های مختلفی دارد. در کل سیزده شماره برای درجه‌بندی کاغذ فیلتر از نظر تخلخل وجود دارد. بزرگ‌ترین اندازه منافذ درجه چهار است و کوچک‌ترین اندازه منافذ درجه 602 است. لازم به ذکر است که پرمصرف‌ترین درجه‌های کاغذی صافی درجه یک تا چهار است.
کاغذ صافی آزمایشگاهی بدون خاکستر
کاغذهای صافی بدون خاکستر را از اليافي كه با اسید کلریدریک و اسيد فلوئوريدريک شستشو داده شده و با آمونياک خنثي شده مي‌سازند. این نوع کاغذهای کیفیت بیشتری دارند و برای آزمایش‌های کمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روش استفاده از کاغذ صافی
برای فیلتر کردن محلول با کاغذ صافی باید از یک قیف ساده استفاده کنیم. سپس باید کاغذ صافی را تا کرده و درون قیف قرار دهیم و بعد محلول را درون قیف بریزیم تا با گذشت زمان و به وسیله نیروی گرانش محلول از کاغذ صافی عبور کند و فیلتر شود.
