در مطالعات دارویی و پزشکی، تجویز دارو به موش آزمایشگاهی به دو دسته کلی خوراکی و یا غیر خوراکی تقسیم می شود.

الف. مسیر خوراکی تجویز دارو به موش آزمایشگاهی

به چند طریق می توان موش آزمایشگاهی را وادار به خوردن دارو یا فرآورده مورد نظر کرد:

افزودن به آب آشامیدنی: دارو یا فرآورده مورد نظر را در آب آشامیدانی موجود در قفسه حیوان حل می کنند.
افزودن بهبه غذا: دارو یا فرآورده مورد نظر را بر روی پلیت های غذایی حیوان اسپری می کنند.
هدایت به داخل معده از طریق گاواژ: با استفاده از سوند گاواژ، دارو را با استفاده از یک سرنگ کوچک، مستقیما به معده حیوان وارد می کنند.

تجویز دارو به روش گاواژ در موش آزمایشگاهی
تجویز دارو به روش گاواژ در موش آزمایشگاهی

تجویز رکتال: نصب رکتال محلول دارویی را می توان با استفاده از یک لوله نرم و انعطاف پذیر با اندازه کوچک (لوله تغذیه لاستیکی قرمز فرانسوی 3.5) انجام داد. لبه های لوله باید صاف/گرد باشد. سرنگ دوز را به انتهای لوله وصل کنید و مطمئن شوید که تمام حباب های هوا از بین رفته است. حجم تزریق را به 0.5 میلی لیتر در موش و 1-2 میلی لیتر در موش محدود کنید.

ب. مسیرهای غیر خوراکی (غیر داخلی) تجویز دارو به موش آزمایشگاهی

مسیر انتخاب شده برای تجویز دارو به گونه، حجم و ماده مورد نظر و میزان جذب مورد نظر بستگی دارد. محقق باید خواص فیزیولوژیکی ماده مورد تزریق را بداند، زیرا آسیب و ناراحتی بافتی می تواند توسط وسایل نقلیه یا داروها تحریک کننده ایجاد شود. محل دقیق سوزن باید همیشه قبل از تزریق واقعی با اعمال فشار منفی خفیف روی سرنگ و مشاهده فلاش بک خون یا سایر مایعات بدن تعیین شود. برای حجم های تجویزی خاص و گیج های سوزنی ویژه استفاده می شود.

تزریق زیر جلدی (SC): موش آزمایشگاهی را به صورت دستی مهار کنید. بهترین مکان برای تزریق در پوست شل پشت گردن است. ممکن است یک موش به راحتی توسط یک نفر تزریق شود، در حالی که موش ممکن است به مهار یک نفر و تزریق توسط دیگری نیاز داشته باشد. بیهوشی لازم نیست.

تجویز دارو به روش زیر جلدی
تجویز دارو به روش زیر جلدی

فرمولاسیون آهسته رهش زیر جلدی: در صورت نیاز به دوز SC مکرر یا طولانی مدت و فرمولاسیون برای این کار مناسب است، ممکن است گلوله های آهسته رهش یا کپسول های سیلاستیک کاشته شوند.

داخل صفاقی (IP): معمولاً در موش‌ها و موش‌ها استفاده می‌شود که تزریق IP منجر به جذب سریع‌تر در عروق نسبت به تزریق SC می‌شود و بنابراین مشابه تجویز IV است. هر ترکیب تحریک کننده مانند کتامین یا پنتوباربیتال در صورت تجویز IP کمتر تحریک کننده است. ممکن است یک موش به راحتی توسط یک نفر تزریق شود، در حالی که موش ممکن است به مهار یک نفر و تزریق توسط دیگری نیاز داشته باشد. بیهوشی لازم نیست.

تجویز دارو به روش تزریق درون صفاقی در موش آزمایشگاهی

داخل وریدی (IV) و داخل شریانی (IA): تجویز دارو از طریق IV روشی است که معمولا استفاده می شود. تزریق ورید دم معمولاً در موش ها و موش ها انجام می شود و از ورید دم جانبی واقع در دو طرف دم استفاده می شود. برای این روش نیازی به بیهوشی نیست. حداکثر حجم برای تزریق بولوس 5 میلی لیتر بر کیلوگرم است. برای تجویز مداوم، حداکثر حجم  4 میلی‌لیتر/کیلوگرم در ساعت است. در موش‌ها، ورید ژوگولار محل دیگری برای تزریق وریدی است. این امر مستلزم بیهوشی و آماده سازی آسپتیک محل است.

در نهایت، تجویز مداوم IV یا IA ممکن است از طریق یک پمپ اسمزی حاصل شود. اگر ترکیب تحریک‌کننده‌ای که برای تجویز IV طراحی شده است، مثلاً پنتوباربیتال، باید اکستراوازه شود (به طور تصادفی در خارج از ورید تزریق شود)، توصیه می‌شود برای جلوگیری از نکروز بافتی، آن را در بافت‌های اطراف با تجویز سالین 0.9 درصد استریل رقیق کنید.

تزریق‌های رترو-اوربیتال: در موش‌ها ممنوع است و باید در پروتکل IACUC توجیه شود. برای این روش بیهوشی لازم است. این مسیر ممکن است به عنوان جایگزینی برای تجویز ورید دمی مورد استفاده قرار گیرد و به شرطی قابل قبول است که اپراتور در این تکنیک آموزش دیده و مهارت داشته باشد. سوسپانسیون های سلولی باید قبل از تزریق فیلتر یا هم زده شوند تا از تجمع سلولی جلوگیری شود. به دلیل احتمال فرار سلول ها به بافت های اطراف و ایجاد تومور تومور رترو-اوربیتال، هنگام تجویز رده های سلولی از این طریق احتیاط توصیه می شود.

داخل عضلانی (IM): در موش آزمایشگاهی یا موش صحرایی به دلیل توده عضلانی کوچک آنها توصیه نمی شود و باید در پروتکل IACUC توجیه علمی داشته باشد. هنگامی که در موش ها انجام می شود، کمتر از 0.2 میلی لیتر در محل ممکن است به عضلات چهارسر ران یا عضلات گلوتئال که بزرگترین عضلات هستند تزریق شود. در صورت تزریق به گلوتئال، از عصب سیاتیک که در امتداد قسمت دمی استخوان ران قرار دارد، اجتناب کنید.

موضعی: سیاست BU این است که نواحی آسیب پوست یا درمان را به 10-20٪ از کل سطح بدن حیوان و حداکثر 25٪ از کل سطح بدن نگه دارد. سطح بدن موش آزمایشگاهی 20 گرمی 36 سانتی متر مربع و موس 25 گرمی 42 سانتی متر مربع است. درصد سطحی که باید درمان شود باید قبلاً با دامپزشک صحبت شده و توسط دامپزشک تأیید شود.

اگر قرار است قبل از استفاده از ترکیب آزمایشی، پوست از قبل درمان شود، مانند استفاده از نایر یا اپیلاسیون، این درمان باید توسط یک فرد آموزش دیده و واجد شرایط انجام شود و ناحیه از قبل درمان شده نباید از 25 درصد کل سطح بدن تجاوز کند. . پس از اعمال درمان موضعی، حیوانات باید به صورت جداگانه در خانه نگهداری شوند تا از لیسیدن ترکیب از روی یکدیگر جلوگیری شود.

داخل جلدی (ID): تنها در صورتی تایید می شود که از نظر علمی در پروتکل IACUC توجیه شده باشد. در درجه اول برای مطالعات التهاب و مطالعات ایمونولوژیک استفاده می شود.

چشمی: فقط ترکیباتی که برای تجویز چشمی تعیین شده و تایید شده اند.

دستگاه تنفسی فوقانی – داخل بینی: ممکن است نیاز به بیهوشی داشته باشد. حداکثر حجم تزریقی در موش های بالغ ممکن است تا 62 میکرولیتر باشد، اما توصیه می شود که حجم آن تا 30 میکرولیتر در هر سوراخ بینی حفظ شود.

دستگاه تنفسی فوقانی – داخل تراشه: حداکثر حجم تزریقی در موش بالغ 50 میکرولیتر است. این روش که نیاز به بیهوشی دارد. تغییرات در این روش ممکن است قابل قبول باشد. به طور کلی، پس از بیهوش شدن با ایزوفلوران، موش در وضعیت تقریبا عمودی، سر به سمت بالا، زبان جمع شده و انفوزیون در دهان قرار می گیرد. هنگامی که زبان جمع می شود، مایع تنفس می شود و نمی توان آن را قورت داد.

داخل جمجمه ای: این روش که برای قرار دادن کانول نیاز به بیهوشی و جراحی استریوتاکتیک دارد و در مطالعات فارماکولوژی و علوم اعصاب مورد استفاده قرار می گیرد. تجویز ممکن است از طریق بولوس یا تجویز مداوم باشد.

تزریق داخل قفسه سینه: هر ترکیبی که از راه پوست در قفسه سینه تزریق شود، باید حیوان را تحت بیهوشی قرار دهد.

تجویز داخل قلب: هر ترکیبی که از راه پوست یا مستقیماً از طریق قفسه سینه باز در قلب تجویز شود، باید حیوان تحت بیهوشی عمومی قرار گیرد.

پمپ های اسمزی: برای تجویز مداوم از جمله SC، IP، IV و IA یا به اندام های خاص استفاده می شود. هر زمان که تجویز یک ترکیب باید برای چند روز یا هفته ادامه یابد، قرار دادن پمپ اسمزی توصیه می شود.

شما می توانید مشخصات و قیمت انواع تجهیزات کار با حیوانات آزمایشگاهی را در فروشگاه آنلاین “ای آز” فعال در حوزه ی فروش مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی مشاهده بفرمائید.