سویه جدید کرونای اُمیکرون چیست؟

اومیکرون (Omicron)، سویه جدیدی از ویروس کووید 19 می باشد که برای اولین بار در آفریقای جنوبی شناسایی شده است. سویه جدید که ابتدا B,۱.۱.۵۲۹ نامیده شد، توسط سازمان جهانی بهداشت، نوع Omicron نام گرفت. همچون گذشته و مانند واریانت‌های قبلی، این نگرانی وجود دارد که این نوع کرونا می‌تواند به شیوع بیماری در بسیاری از کشورها دامن بزند و سیستم‌های بهداشتی را تحت فشار قرار دهد و احتمالاً ایمنی واکسن را دور بزند.

نخستین بار علائم ابتلا به این سویه جدید را در بیمار مردی که حدود ۳۰ سال سن داشت مشاهده کرد؛ علائمی همچون «احساس خستگی زیاد»، «بدن درد و سر درد خفیف» و «گرفتگی صدا» که بر خلاف بیماران گذشته دچار گلو درد، مشکل ریوی منجر به سرفه‌های حاد و از میان رفتن حس بویایی و چشایی نشده بود.

با این حال، در کنار علائمی که پیشتر برای ابتلا به کووید ۱۹ مطرح می‌شود، به تازگی دانشمندان کشف کردند که سویه امیکرون باعث بروز علائم منحصر به فرد دیگری در افراد شده است. این علائم شامل موارد ذیل می‌شود:
۱- خارش گلو
۲- سرفه خشک
۳- خستگی شدید
۴- درد عضلانی ملایم
۵- تعریق شبانه

منشا افزایش «تصاعدی» ابتلاها در کشور آفریقای جنوبی طی هفته‌های اخیر اعلام و نسبت به قدرت سرایت بالای آن پس از رخداد جهش‌ متعدد ابراز نگرانی کرده بود.

جهش صورت گرفته در سویه جدید روی پروتئین “اسپایک” اتفاق افتاده که احتمال کاهش اثربخشی داروهای ضد ویروسی و واکسن ها در پیشگیری از کرونا را به دنبال دارد. تنها راه مقابله با سویه جدید همچنان واکسیناسیون، استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی است.

ویروس کرونا به کمک پروتئینی به نام اسپایک، وارد سلول‌های بدن شده و باعث بیماری کووید-۱۹ می‌شود. حدود ۳۰ تغییر یا بیشتر در پروتئین اسپایک در نوع اومیکرون مشخص شده است که دو برابر جهش‌های نوع دلتا است. نیمی از این جهش‌ها در ناحیه ای است که ویروس کرونا به کمک آن به سلول بدن انسان متصل شده، وارد آن می‌شود و باعث عفونت می‌شود.

جهش‌ها در این ناحیه ویروس می‌تواند باعث شود تا دستگاه ایمنی (یعنی آنتی‌بادی‌های ساخته شده بعد از واکسیناسیون یا عفونت قبلی) ویروس را کمتر از قبل تشخیص دهد و خطر عفونت با اُمیکرون افزایش یابد. حداقل سه جهش در نوع اومیکرون، به ویروس برای فرار از شناسایی شدن توسط آنتی‌بادی‌ دستگاه ایمنی کمک می‌کند. ظاهراً جهش دیگری هم توانایی آن را برای ورود به سلول‌های انسان افزایش می‌دهد و باعث انتقال بیشتر آن می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت نیز تاکید کرده که هنوز برای اعلام میزان نگرانی در مورد شیوع سویه اومیکرون زود است و مساله پس انجام مطالعات لازم و بررسی عملکرد واکسن‌های موجود در قبال آن روشن خواهد شد. دانشمندان نیز بر پایه تجربیات گذشته یادآور شده‌اند که ویروس‌ها همواره جهش پیدا می‌کنند اما گاهی در جهش ضعیف‌تر شدن و گاهی در مسیر ماهرتر شدن برای فرار از پادتن و از کارآیی انداختن واکسن‌ها.

 

آیا واکسن های موجود کرونا در مقابل سویه اُمیکرون ایمنی ایجاد می کنند؟

انتظار می رود که واکسن های موجودِ ویروس کرونا تا حدی در برابر سویه اُمیکرون، ایجاد ایمنی و مقاومت کنند. دلیل اصلی این مساله نیز این است آن ها نَه تنها آنتی بادی ها، بلکه سایر سلول های ایمنی را که به سلول های آلوده به ویروس حمله می کنند، تحریک می کنند. البته که جهش های سویه اومیکرون از میزان قدرت این واکنش واکسن های موجودِ ویروس کرونا نمی کاهند. مساله ای که در نوع خود به زعم بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران جهت مقابله با ایجاد وضعیت بیماری شدید در افراد و حتی مرگ برای آن ها، بسیار لازم و ضروری است.

با این همه، کارشناسان و متخصصان با توجه به کاهش ایمنی بدن پس از گذشت شش ماه از طریق واکسن ویروس کرونا، خواستار تزریق دُزهای بیشتر واکسن با هدف تقویت سطح آنتی بادی ها در بدن افراد هستند. در این رابطه به طور خاص “آنتونی فائوچی” پزشک و ویروس شناس سرشناس آمریکایی از مردم خواسته تا دُزهای اضافی واکسن را جهت تقویت بدن خود در مواجهه با ویروس کرونا و سویه اومیکرون دریافت کنند.

امری که به زعم وی موجب خواهد شد تا احتمال ابتلای افراد به بیماری سخت و شدید(و حتی مرگ) در نتیجه ابتلا به سویه کرونا، تا حد زیادی کاهش یابد. وی همچنین از مردم خواسته تا همچنان پروتکل های بهداشتی نظیر استفاده از ماسک را اجرایی کرده و از مناطق شلوغ و بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی، تا حد زیادی فاصله بگیرند.

در این میان، سازندگان واکسن های مختلف ویروس کرونا در جهان نظیر “آسترازنکا” تاکید کرده اند که تیم های تحقیقاتی آن ها با دقت ساختار اُمیکرون را مطالعه می کنند و مطمئن هستند که می توانند فرمول های جدیدی را جهت مقابله موثر با شیوع سویه جدید ویروس کرونا ارائه کنند».