واکسن کرونا چگونه عمل می کند؟

واکسن کرونا نیز مانند سایر واکسن ها یک نوع ضعیف شده بیماری را وارد بدن می کند. به این ترتیب سیستم ایمنی بدن با یک بیماری ضعیف مبارزه کرده و آن را در حافظه خود ذخیره می نماید. در این صورت اگر بیماری به سراغ فرد بیاید، سیستم ایمنی آن را به سرعت شناسایی و با آن مقابله می نماید. به این ترتیب به بدن اجازه داده می شود تا واکنش سریع و به موقع در مقابله با ویروس انجام دهد.

اینکه کدام یکی از این واکسن ها برای فرد مناسب تر است، باید گفت هر واکسنی که سریع تر در اختیار فرد قرار گیرد، مناسب ترین واکسن به شمار می رود. بنابراین بهترین واکسن کرونا در جهان، در دسترس ترین آن ها است. همچنین توصیه شده است در صورت تزریق واکسن، افراد باید همچنان ماسک بزنند.

انواع واکسن کووید 19:

در حال حاضر، سه نوع اصلی واکسن کووید 19 وجود دارد که مجاز و توصیه می شوند، یا تحت آزمایشات بالینی در مقیاس بزرگ (فاز 3) در ایالات متحده قرار دارند. در زیر توضیحی در مورد چگونگی عملکرد هر واکسن جهت کمک به بدن ما برای شناسایی و محافظت در برابر ویروس کووید 19 آورده شده است. هیچ یک از این واکسن‌ها نمی توانند باعث انتقال بیماری کرونا به شخص دریافت کننده واکسن بشوند.

1) واکسن‌های mRNA

حاوی ماده ای از ویروس است که باعث ایجاد کووید 19 می‌شود و به سلول های ما دستورالعمل هایی را برای ساخت پروتئین بی ضرری که منحصر به ویروس است، می دهد. سلول های ما پس از تهیه نسخه ای از پروتئین، مواد ژنتیکی واکسن را از بین می برند. بدن ما تشخیص می دهد که پروتئین یک پروتئین بیگانه است و لنفوسیت های T و لنفوسیت های B را بر علیه ان سنتز می نماید تا اگر در آینده به ویروس آلوده شویم بتوانیم با آن مبارزه کنیم.

 

2) واکسن‌های زیرواحد پروتئین (Protein subunit vaccines)

شامل قطعات (پروتئین) های بی خطر ویروسی است که باعث ایجاد کووید 19 می‌شود. پس از واکسیناسیون، بدن ما تشخیص می دهد که پروتئین یک پروتئین بیگانه است و لنفوسیت های T و آنتی بادی هایی را تولید می‌کند که اگر در آینده به ویروس آلوده شویم چگونه می توان با ویروس کووید 19 مبارزه کرد.

3) حامل واکسن (Vector vaccines)

حاوی یک نسخه اصلاح شده از ویروسی متفاوت از ویروسی است که باعث کووید 19 می‌شود. در داخل پوسته ویروس اصلاح شده، ماده‌ای از ویروس وجود دارد که باعث ایجاد کووید 19 می‌شود که “ناقل ویروسی” نامیده می‌شود. هنگامی‌که ناقل ویروس در داخل سلول‌های ما قرار گرفت، مواد ژنتیکی به سلول‌ها دستورالعمل‌هایی لازم جهت سنتز پروتئین‌های منحصر به ویروس عامل کووید 19 را می‌دهند. با استفاده از این دستورالعمل‌ها، سلول‌های ما نسخه‌هایی از پروتئین را تهیه می‌کنند. این امر بدن را وادار به ساخت لنفوسیت‌های T و لنفوسیت‌های B می‌کند تا اگر در آینده به این ویروس آلوده شدیم بتواند با آن ویروس مبارزه کند. واکسینه شدن علیه کووید 19و پیروی از توصیه‌های CDC برای محافظت از خود و دیگران بهترین محافظت را در برابر کووید 19 ایجاد می‌کند.

انواع واکسن کووید 19
انواع واکسن کووید 19

آشنایی با انواع واکسن های کرونای تولید شده در جهان:

• واکسن فایزر _ بیون تک (pfizer)

یکی از اولین واکسن هایی که تولید شد، واکسن فایزر- بیون تک است. این واکسن با استفاده از تکنولوژی mRNA تولید شده است. عملکرد این واکسن نیز مانند سایر واکسن ها تحریک سیستم ایمنی بدن و تولید پادتن برای مقابله با بیماری است.

این واکسن باید در دو نوبت و در دو دوز مشخص وارد بدن شود. فاصله زمانی بین تزریق ها بین سه تا شش هفته بوده و دمای لازم برای نگهداری از این واکسن بین منفی 16 تا منفی 18 درجه سانتیگراد است. تاکنون گزارشی مبنی بر تاثیر منفی این دارو بر روی دی ان ای و … دریافت نشده است. این واکسن ساخت کشور آمریکا است.

• واکسن مدرنا – (moderna vaccine)

این واکسن نیز مانند واکسن فایزر-بیون تک با استفاده از از تکنولوژی mRNA تولید شده است. عملکرد این واکسن در بدن تحریک سیستم ایمنی با القای نوعی پروتئین و در نتیجه تولید آنتی بادی است. این واکسن با فناوری نانو تولید شده است. در این واکسن، نانوذرات لیپیدی برای محافظت از mRNA به‌کار رفته است. این واکسن نیز باید در دو دوز و دو نوبت وارد بدن شود. ولی فاصله بین دو تزریق کمتر بوده و حداقل 28 روز زمان می برد. دمای مناسب برای نگهداری از این دارو بین منفی 15 تا 25 درجه سانتیگراد است.

• واکسن آسترازنکا _ آکسفورد – (astrazeneca)

روش ساخت این واکسن به این گونه است که بخشی از کد ژنتیکی این ویروس داخل یک ویروس سرماخودرگی غیر فعال شده و سپس به فرد تزریق می شود. گلبول های سفید بدن با ورود این واکسن تحریک شده و آماده مقابله با بیماری کرونا می شوند.

این واکسن نیز در دو دوز تزریق شده و حداقل 8 تا 12 هفته زمان نیاز است تا دوز دوم واکسن دریافت شود. فاصله زمانی بین دو تزریق باعث ایجاد ایمنی بیشتر خواهد شد و بهترین دمای نگهداری از این واکسن بین 2 تا 8 درجه سانتیگراد است. کارایی این واکسن در مقابل واکسن مدرنا کمتر بوده تاثیر آن تا 64 درصد گزارش شده است.

• واکسن جانسون اند جانسون – (johnson and johnson)

این واکسن بعد از دو هفته، ایمنی لازم را در برابر ویروس کرونا ایجاد می کند. میزان کارایی آن مانند واکسن مدرنا بوده ولی با این تفاوت که در یک نوبت تزریق انجام می شود. دمای مناسب برای نگهداری این واکسن نیز بین 2 تا 8 درجه سانتیگراد بوده و محدودیت سنی دارد. تنها افراد بالای 18 سال مجاز به تزریق این واکسن هستند.

• واکسن اسپوتنیک وی – (sputnik v)

عملکرد این واکسن به گونه ای است که باید بخشی از پروتئین ویروس در یک ادنوویروس زنده قرار داده شده و سپس وارد بدن شود. این کار باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می شود. این دارو نیز باید در دمای بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری و در دو دوز تزریق انجام شود. فاصله بین دو تزریق نیز حداقل تا یک ماه است. کارایی این واکسن بالای 90 درصد گزارش شده است. این واکسن را کشور روسیه تولید کرده است.

• واکسن نواواکس – (novavax)

برای تولید این واکسن قسمتی از پروتئین ویروس را با ترکیبات شیمیایی ترکیب نموده اند. میزان کارایی آن نیز بالای 95 درصد گزارش شده است. مناسب ترین دمای نگهداری از این دارو بین 2 تا 8 درجه سانتیگراد بوده و در دو دوز با فاصله سه هفته ای تزریق می شود.

• واکسن کواکسین – (covaxin)

این واکسن باید در دو دوز و با فاصله یک ماهه وارد بدن فرد شود. معمولا تاثیر آن بعد از دو هفته از تزریق دوز دوم مشخص می شود. میزان تاثیر گذاری آن نیز بالای 80 درصد گزارش شده و برای افراد بالای 18 سال مجاز است. درجه مناسب نگهداری از این واکسن بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد می باشد.

• واکسن سینوواک – (sinovac)

این واکسن با قرار دادن قسمتی از ویروس غیرفعال شده در داخل سلول کلیه نوعی میمون تولید می شود. مانند سایر واکسن ها باید در دو نوبت و با فاصله زمانی دو هفته تزریق انجام شود. میزان کارایی آن پایین تر از سایر انواع واکسن گزارش شده است و 50 درصد است.

• واکسن سینوفارم – (sinopharm)

این واکسن ساخت کشور چین بوده و با تحریک سیستم ایمنی بدن، آنتی بادی لازم را تولید می نماید. محدودیت سنی نیز در این واکسن بین 18 تا 59 سال تایید شده است. در دو نوبت با فاصله زمانی بین سه تا 4 هفته تزریق انجام می شود. میزان کارایی آن بنا به عوامل تعیین کننده بین 79 تا 86 درصد گزارش شده است. دمای مناسب برای نگهداری از این واکسن نیز بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد است.

• واکسن بهارات – (baharat)

این واکسن تولید کشور هند بوده و در افراد بین 18 تا 55 سال قابل تزریق است. در دو نوبت با فاصله زمانی حداقل 28 روز وارد بدن فرد می شود.