بوراکس (Borax) یک نمک اسید بوریک است که با نام‌های دیگری چون سدیم بورات، سدیم تترا بورات و دی سدیم تترا بورات نیز شناخته می‌شود. بوراکس پودر سفید رنگی است که قابلیت انحلال‌پذیری بسیار بالایی در آب دارد و به راحتی حل می‌شود. بوراکس در واقع یک سدیم بورات طبیعی بوده و از بوریک اسید تشکیل شده که شامل نمک قلیایی، سدیم اکسید، آب و بافر است.
خرید بوراکس
برای خرید آنلاین بوراکس با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید
فهرست مطالب
تاریخچه بوراکس
بوراکس یک ماده معدنی باستانی است که از قرن‌ها پیش شناخته شده است. این ماده برای اولین بار در تبت کشف شد و از طریق جاده ابریشم به ایران وارد شد.
در قرن نوزدهم، بوراکس به طور گسترده در ایالات متحده آمریکا تولید شد. این ماده برای تولید شیشه، صابون و سایر محصولات استفاده می‌شد.
در سال‌های اخیر، بوراکس به عنوان یک ماده پاک‌کننده طبیعی و حشره کش طبیعی مورد توجه قرار گرفته است. این ماده به طور فزاینده‌ای در محصولات خانگی و تجاری استفاده می‌شود.
ساختار مولکولی بوراکس
ساختار مولکولی بوراکس به صورت زیر است:
[Na2B4O7]·10H2O
در این ساختار، دو یون سدیم (Na+) به چهار یون بوریک (B4O72-) متصل شده‌اند. هر یون بوریک از چهار گروه بور (BO33-) تشکیل شده است. هر گروه بور از یک اتم بور مرکزی و سه اتم اکسیژن تشکیل شده است.
بوراکس یک ماده هیدراته است. این ماده دارای ده مولکول آب به ازای هر مولکول بوراکس است. آب‌های هیدراته در ساختار بوراکس به صورت شبکه‌ای قرار گرفته‌اند و به حفظ ساختار مولکولی این ماده کمک می‌کنند.
بوراکس یک ماده جامد سفید رنگ با ساختار کریستالی است. این ماده در آب به راحتی حل می‌شود.
منابع طبیعی بوراکس
بوراکس به طور طبیعی در برخی سنگ‌ها و خاک‌ها یافت می‌شود. این ماده همچنین می‌تواند به صورت مصنوعی تولید شود.
روش‌های تولید طبیعی بوراکس عبارتند از:
- 1*استخراج از معادن: بوراکس در معادن زیرزمینی و روباز یافت می‌شود. این ماده با روش‌های مکانیکی و شیمیایی استخراج می‌شود.
- 2*تبخیر آب دریاچه‌ها: بوراکس در بسترهای خشک دریاچه‌ها یافت می‌شود. این ماده با تبخیر آب دریاچه‌ها به دست می‌آید.
انواع بوراکس
**بوراکس را می‌توان بر اساس میزان آب موجود در آن به دو نوع عمده تقسیم کرد:
- بوراکس دکاهیدرات (Na2B4O7·10H2O): این نوع بوراکس رایج‌ترین نوع بوراکس است که در مصارف خانگی و صنعتی استفاده می‌شود.
- بوراکس بی‌آب (Na2B4O7): این نوع بوراکس کمتر رایج است و در تولید شیشه و سایر محصولات صنعتی استفاده می‌شود.
**بوراکس دکاهیدرات را نیز می‌توان بر اساس میزان خلوص آن به دو نوع تقسیم کرد:
ویژگی و مشخصات فیزیکی و شیمیایی بوراکس
| ویژگی | مشخصات |
|---|---|
| ظاهر | جامد سفید رنگ با ساختار کریستالی |
| نقطه ذوب | 743 درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش | 1575 درجه سانتیگراد |
| چگالی | 1.73 گرم بر سانتی‌متر مکعب |
| انحلال پذیری در آب | به راحتی حل می‌شود |
| اسیدیته | قلیایی |
| بازدارندگی خوردگی | دارد |
| حشره کش بودن | دارد |
| ضدعفونی کننده بودن | دارد |
| نرمال کننده pH | دارد |
| غیر سمی و بی‌خطر | بله |
| نسبتاً ارزان قیمت | بله |
| کاربردهای متنوع | بله |
روش‌های تولید مصنوعی بوراکس
#1روش تبدیل نمک‌های بوریک اسید
این روش رایج‌ترین روش تولید مصنوعی بوراکس است. در این روش، نمک‌های بوریک اسید، مانند بوریک اسید دی سدیم، با آب گرم واکنش می‌دهند و بوراکس تولید می‌کنند.
این واکنش به صورت زیر انجام می‌شود:
Na2B4O7·10H2O + 2NaOH → Na2B4O7 + 10H2O
در این واکنش، بوریک اسید دی سدیم با سدیم هیدروکسید واکنش می‌دهد و بوراکس تولید می‌کند.
#2روش تجزیه حرارتی بوریک اسید
در این روش، بوریک اسید با حرارت دادن به بوراکس تبدیل می‌شود.
این واکنش به صورت زیر انجام می‌شود:
Na2B4O7 → 2NaBO2 + B2O3
در این واکنش، بوریک اسید با حرارت دادن به دو ماده بوریک دی اکسید و سدیم بوریک تبدیل می‌شود. سپس، بوریک دی اکسید با آب واکنش می‌دهد و بوراکس تولید می‌کند.
B2O3 + 3H2O → 2Na2B4O7
در این واکنش، بوریک دی اکسید با سه مولکول آب واکنش می‌دهد و دو مولکول بوراکس تولید می‌کند.
کاربردهای بوراکس
بوراکس کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارد. برخی از کاربردهای بوراکس عبارتند از:
- شوینده: بوراکس یک ماده پاک‌کننده طبیعی است که در بسیاری از شوینده‌های خانگی استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند برای تمیز کردن سطوح مختلف، از جمله سطوح آشپزخانه و حمام، استفاده شود.
- مواد آرایشی: بوراکس در برخی از محصولات آرایشی، مانند لوسیون‌ها و پودرها، استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک نرم‌کننده و جاذب رطوبت عمل کند.
- لعاب شیشه: بوراکس در تولید لعاب شیشه استفاده می‌شود. بوراکس می‌تواند به شیشه استحکام و مقاومت بیشتری بدهد.
- حشره کش: بوراکس یک حشره کش طبیعی است که می‌تواند برای کنترل آفات خانگی استفاده شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک طعمه برای حشرات عمل کند و باعث مرگ آنها شود.
- سوخت موشکی: بوراکس در تولید سوخت موشکی استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک سوخت کمکی عمل کند و به بهبود عملکرد موشک کمک کند.
- تولید شیشه: بوراکس در تولید شیشه استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به شیشه استحکام و مقاومت بیشتری بدهد.
- تولید صابون: بوراکس در تولید صابون استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک نرم‌کننده و جاذب رطوبت عمل کند.
- تولید مواد شوینده صنعتی: بوراکس در تولید مواد شوینده صنعتی استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک پاک‌کننده و نرم‌کننده عمل کند.
- تولید نرم کننده‌های آب: بوراکس در تولید نرم کننده‌های آب استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به کاهش سختی آب کمک کند.
آیا بوراکس ماده اصلی تشکیل‌دهنده اسلایم است؟
چند استفاده جذاب بوراکس در خانه
1-از بوراکس برای از بین بردن لکه یا بو استفاده کنید
2-استفاده از بوراکس برای تقویت پاکسازی مواد شوینده
3-با بوراکس لکه ها را از سینک و میزهای لمینت پاک کنید
4-با استفاده از بوراکس لکه و بوی ادرار حیوانات خانگی را از فرش پاک کنید
5-با کمک بوراکس مبلمان پلاستیکی فضای باز را تمیز کنید
6-حذف و مهار رشد کپک با بوراکس
7-از بوراکس در ماشین ظرفشویی استفاده کنید
8-از بوراکس به عنوان حشره کش استفاده کنید
نحوه نگهداری و بسته بندی بوراکس
بوراکس باید در محلی خشک و خنک نگهداری شود. رطوبت می‌تواند باعث جذب بوراکس شود و باعث ته‌نشینی آن شود. همچنین، گرما می‌تواند باعث تجزیه بوراکس شود.
بوراکس باید در ظروف محکم و مقاوم بسته‌بندی شود. این ظروف باید از نفوذ هوا و رطوبت به بوراکس جلوگیری کنند.
در صورت نگهداری بوراکس در ظروف پلاستیکی، باید از ظروفی استفاده شود که از مواد اولیه مرغوب ساخته شده‌اند. این ظروف باید در برابر نفوذ هوا و رطوبت مقاوم باشند.
در صورت نگهداری بوراکس در ظروف شیشه‌ای، باید از ظروفی استفاده شود که دارای درب محکم باشند. این ظروف باید در برابر ضربه و شکستن مقاوم باشند.
در صورت نگهداری بوراکس در ظروف فلزی، باید از ظروفی استفاده شود که از مواد اولیه ضدزنگ ساخته شده‌اند. این ظروف باید در برابر نفوذ هوا و رطوبت مقاوم باشند.
بوراکس معمولاً به صورت پودر سفید رنگ و کریستالی بسته‌بندی می‌شود. بسته‌بندی بوراکس باید به گونه‌ای باشد که از نفوذ هوا و رطوبت به آن جلوگیری کند.
بوراکس همچنین می‌تواند به صورت محلول آبی بسته‌بندی شود. محلول آبی بوراکس معمولاً در بطری‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای بسته‌بندی می‌شود.
خطرات بوراکس
آیا بوراکس ایمن است؟
بوراکس در شکل معمول سدیم تترابورات دکاهیدرات سمی نیست، به این معنی که مقدار زیادی از آن باید استنشاق یا بلعیده شود تا اثرات سلامتی ایجاد کند. در مورد آفت کش ها، این یکی از ایمن ترین مواد شیمیایی موجود است. ارزیابی سال 2006 از این ماده شیمیایی توسط EPA ایالات متحده هیچ نشانه ای از سمیت ناشی از قرار گرفتن در معرض و هیچ شواهدی از سمیت سلولی در انسان پیدا نکرد. برخلاف بسیاری از نمک ها، قرار گرفتن در معرض بوراکس پوست باعث تحریک پوست نمی شود.
با این حال، این بوراکس را کاملاً ایمن نمی کند. شایع ترین مشکل در معرض قرار گرفتن این است که استنشاق گرد و غبار می تواند باعث تحریک تنفسی به خصوص در کودکان شود. مصرف مقادیر زیاد بوراکس می تواند باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود. اتحادیه اروپا (EU)، کانادا و اندونزی قرار گرفتن در معرض بوراکس و اسید بوریک را یک خطر بالقوه برای سلامتی می دانند، در درجه اول به این دلیل که افراد از منابع زیادی در معرض آن هستند. رژیم غذایی و از محیط زیست نگرانی این است که قرار گرفتن بیش از حد در معرض یک ماده شیمیایی که عموماً ایمن تلقی می شود می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد و به باروری آسیب برساند. در حالی که یافته‌ها تا حدودی متناقض هستند، توصیه می‌شود کودکان و زنان باردار در صورت امکان، قرار گرفتن در معرض بوراکس را محدود کنند.
بازار جهانی بوراکس
بازار جهانی بوراکس یک بازار پویا است که با افزایش تقاضا برای کاربردهای مختلف این ماده، در حال رشد است. بر اساس گزارش شرکت تحقیقات بازار Market Research Future، بازار جهانی بوراکس در سال 2022 ارزشی معادل 12.4 میلیارد دلار داشت و انتظار می‌رود تا سال 2028 به ارزش 18.7 میلیارد دلار برسد.
چین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده بوراکس در جهان است. سایر تولیدکنندگان برتر بوراکس در جهان عبارتند از:ایالات متحده،ترکیه،پرو و ایران
آینده بازار جهانی بوراکس
انتظار می‌رود که بازار جهانی بوراکس در سال‌های آینده به رشد خود ادامه دهد. عواملی مانند افزایش تقاضا برای کاربردهای شوینده، حشره کش و لعاب شیشه، به رشد این بازار کمک خواهند کرد.
کلام آخر
در نهایت به این نتیجه رسیدیم که پودر بوراکس کاربرد های بی شماری در سلامتی محصولات کشاورزی، شست و شو لباس ها و… دارد و به تمیز و پاکیزه شدن لباس های شما کمک می کند. این ماده در صنعت و کشاورزی جایگاه ویژه ای دارد و می توان آن را یکی از کاربردی ترین ترکیبات شیمیایی برشمرد. در مقایسه با سایر مواد شیمیایی این ماده از ایمنی بالاتری بهره می برد و کار با آن خطر زیادی به همراه ندارد. با این حال رعایت موارد ایمنی کار با مواد شیمیایی به کلیه کاربران توصیه می شود. شما می توانید با کیفیت ترین پودر بوراکس را از فروشگاه معتبر ای آز به صورت آنلاین با قیمت مناسب تهیه نمایید. کافی است بر روی باکس بالا کلیک نمایید تا امکان خرید محصول برایتان مهیا شود.
