اسید آسکوربیک که به طور معمول با نام ویتامین C شناخته میشود، یک ترکیب آلی محلول در آب و یک آنتیاکسیدان قوی است. این ویتامین به طور طبیعی در بسیاری از میوهها و سبزیجات یافت میشود و نقش حیاتی در حفظ سلامت بدن دارد.
اسید اسکوربیک (accorbic acid) یک ترکیب کریستالی سفید تا زرد رنگ است که طعم اسیدی و تندی دارد. در صنایع غذایی، دارویی و پزشکی کاربرد دارد و از خواص آن میتوان به درمان چینوچروک، ترمیم و بهبود بافت و تولید آنزیمها اشاره کرد.
خرید اسید آسکوربیک
برای خرید آنلاین اسید آسکوربیک با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ایآز بازدید نمائید.
فهرست محتوای مقاله
برخی ترکیبات و مواد مغذی برای بدن بسیار ضروری هستند و کمبود آنها باعث بروز بیماری هایی می شود، یکی از این ترکیبات اسید آسکوربیک، ویتامین C یا ویتامین ث است که به طور طبیعی در میوه ها و سبزیجات وجود دارد.
به طور طبیعی بدن انسان قادر به ساخت و ذخیره سازی این اسید نیست، به همین دلیل لازم است که آن را از طریق مواد غذایی یا مکمل ها جذب کند. این ماده در سال 1912 کشف شد و در سال 1933 اولین ویتامینی بود که به صورت شیمیایی تولید شد. همانطور که می دانید شکل طبیعی و سنتزی این ماده هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و دارای خواص کاملا یکسانی هستند.
روش تهیه اسید آسکوربیک
روش های مختلفی برای تهیه اسید آسکوربیک (ویتامین C) وجود دارد:
1. روش سنتز شیمیایی: این روش رایج ترین روش تولید ویتامین C در مقیاس صنعتی است. در این روش، از سوربیتول به عنوان ماده اولیه استفاده می شود و با طی مراحل مختلف شیمیایی، اسید آسکوربیک سنتز می شود. این روش پیچیده و نیازمند تجهیزات و دانش تخصصی شیمیایی است.
2. استخراج از منابع طبیعی: ویتامین C به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود. می توان با استخراج از این منابع، ویتامین C را به دست آورد. روش های مختلفی برای استخراج ویتامین C از منابع طبیعی وجود دارد، مانند:
- استخراج با حلال: در این روش، از حلال هایی مانند اتانول یا متانول برای استخراج ویتامین C از مواد گیاهی استفاده می شود.
- استخراج با آب گرم: در این روش، از آب گرم برای استخراج ویتامین C از مواد گیاهی استفاده می شود.
- استخراج آنزیمی: در این روش، از آنزیم ها برای شکستن دیواره سلولی مواد گیاهی و آزادسازی ویتامین C استفاده می شود.
3. روش های بیولوژیکی: تحقیقات جدید بر روی روش های بیولوژیکی برای تولید ویتامین C در حال انجام است. در این روش ها از میکروارگانیسم ها یا سلول های گیاهی برای تولید ویتامین C استفاده می شود. این روش ها هنوز در مقیاس صنعتی مورد استفاده قرار نمی گیرند، اما پتانسیل جایگزینی روش های سنتز شیمیایی در آینده را دارند.
نکات:
- روش سنتز شیمیایی رایج ترین روش تولید ویتامین C در حال حاضر است، اما این روش پیچیده و نیازمند تجهیزات و دانش تخصصی شیمیایی است.
- روش های استخراج از منابع طبیعی ساده تر هستند، اما ممکن است بازده کمتری داشته باشند.
- روش های بیولوژیکی پتانسیل تولید ویتامین C به طور پایدار و سازگار با محیط زیست را دارند، اما هنوز در مقیاس صنعتی مورد استفاده قرار نمی گیرند.
خواص فیزیکی و شیمیایی اسید آسکوربیک
ویژگی | مقدار |
---|---|
فرمول شیمیایی | C6H8O6 |
جرم مولی | 176.12 g/mol |
ظاهر | پودر کریستالی سفید یا زرد رنگ |
نقطه ذوب | 191-193 درجه سانتیگراد |
نقطه جوش | تجزیه می شود قبل از جوشیدن |
حلالیت | محلول در آب (33.5 گرم در 100 میلی لیتر در دمای 20 درجه سانتیگراد) |
چگالی | 1.69 g/cm3 |
اسیدیته | pKa1 = 4.17، pKa2 = 4.82 |
طعم | ترش |
پایداری | در حالت خشک پایدار است، اما در معرض نور، گرما و رطوبت تجزیه می شود. |
- اسید آسکوربیک یک اسید ضعیف است و به راحتی در آب حل می شود.
- در حالت خشک پایدار است، اما در معرض نور، گرما و رطوبت تجزیه می شود.
- اسید آسکوربیک یک آنتی اکسیدان قوی است و به راحتی اکسید می شود.
- در دمای بالا و pH قلیایی تجزیه می شود.
منابع اسید آسکوربیک
ویتامین C در غذاهایی از جمله مرکبات، کیوی، کلم بروکلی، فلفل دلمه ای، سیب زمینی و توت فرنگی وجود دارد. البته نگهداری طولانی مدت و پخت می تواند میزان این ویتامین را کاهش دهد. مصرف آن تقریبا بی خطر است، اما در برخی از افراد باعث تحریک معده می شود. رژیم غذایی سالم بهترین راه برای تامین تمامی مواد مغذی است.
برخی میوه ها و سبزیجات منبع بسیاری خوبی برای این ماده هستند. انواع میوه ها و سبزیجات مانند مرکبات، توت فرنگی، کلم بروکلی، طالبی، زغال اخته، تمشک و گل کلم حاوی این اسید هستند. در جدول زیر مقدار برخی از آنها در یک فنجان را بررسی می کنیم.
ماده ی غذایی | میزان در یک فنجان |
طالبی | 59 mg |
آب پرتقال | 97 mg |
کلم بروکلی پخته | 74 mg |
فلفل سبز | 60 mg |
فلفل قرمز | 95 mg |
کیوی | 70 mg |
آب گوجه فرنگی | 45 mg |
منابع دیگر:
- آبمیوهها و نوشیدنیها: بسیاری از آبمیوهها، به ویژه آبپرتقال، سرشار از ویتامین C هستند. علاوه بر این، برخی نوشیدنیها و آبمیوهها با ویتامین C غنی شدهاند.
- مکملهای غذایی: مکملهای ویتامین C در فرمهای مختلف مانند قرص، کپسول، پودر و محلولهای خوراکی در دسترس هستند. این مکملها برای افرادی که نمیتوانند از طریق رژیم غذایی خود مقدار کافی ویتامین C را دریافت کنند، توصیه میشود.
کاربردهای اسید آسکوربیک
آسکوربیک اسید یا ویتامین C کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف و همچنین در بهبود سلامتی انسان دارد. در ادامه به برخی از کاربردهای مهم آن اشاره میشود:
کاربردهای بهداشتی و درمانی:
تقویت سیستم ایمنی: آسکوربیک اسید به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند و مقاومت بدن را در برابر عفونتها افزایش میدهد.
آنتیاکسیدان قوی: این ویتامین به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی عمل کرده و از سلولها در برابر آسیبهای اکسیداتیو محافظت میکند.
سنتز کلاژن: ویتامین C برای تولید کلاژن، پروتئینی که برای سلامت پوست، غضروفها، استخوانها و عروق خونی ضروری است، لازم است.
جذب آهن: آسکوربیک اسید جذب آهن غیر هم (آهن موجود در منابع گیاهی) را در بدن افزایش میدهد.
ترمیم زخم: این ویتامین به فرآیند ترمیم زخمها و بهبود بافتها کمک میکند.
پیشگیری از بیماریهای مزمن: مصرف منظم ویتامین C میتواند خطر بیماریهای قلبی، سرطان و سایر بیماریهای مزمن را کاهش دهد.
کاربردهای صنعتی:
صنایع غذایی:
- نگهدارنده: آسکوربیک اسید به عنوان نگهدارنده در مواد غذایی استفاده میشود تا از اکسیداسیون و خرابی جلوگیری کند.
- بهبود دهنده کیفیت: در محصولات نانوایی، این ویتامین به بهبود کیفیت و ماندگاری کمک میکند.
- غنیسازی: برای غنیسازی مواد غذایی و نوشیدنیها با ویتامین C استفاده میشود.
صنایع آرایشی و بهداشتی:
- محصولات مراقبت از پوست: در کرمها، سرمها و محصولات ضد پیری به دلیل خواص آنتیاکسیدانی و تولید کلاژن استفاده میشود.
- محصولات مراقبت از مو: در شامپوها و محصولات تقویتی مو به کار میرود.
صنایع دارویی:
- مکملهای غذایی: آسکوربیک اسید به عنوان مکمل غذایی به صورت قرص، کپسول، پودر و محلولهای خوراکی تولید میشود.
- داروها: در ترکیب با سایر داروها به منظور بهبود اثرات و کاهش عوارض جانبی استفاده میشود.
صنایع شیمیایی:
- عامل احیاکننده: در واکنشهای شیمیایی به عنوان یک عامل احیاکننده استفاده میشود.
- تولید پلیمرها: در برخی فرآیندهای تولید پلیمرها و رزینها کاربرد دارد.
فواید و مضرات اسید آسکوربیک(ویتامین C)
بر طبق نظریات کارشناسان ویتامین C یکی از بی خطرترین و موثرترین مواد مغذی است. اگرچه در درمان سرماخوردگی چندان موثر نیست، اما مزایای بسیاری دارد. این ماده دارای خاصیت محافظت در برابر کمبودهای سیستم ایمنی، مشکلات بارداری، بیماری های چشمی و چین و چروک پوست است.
فواید:
- تقویت سیستم ایمنی: ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت ها کمک می کند.
- تولید کلاژن: این ویتامین برای تولید کلاژن، پروتئینی که برای سلامت پوست، غضروف، استخوان و دندان ها ضروری است، لازم است.
- جذب آهن: ویتامین C به جذب آهن از غذا کمک می کند.
- محافظت در برابر رادیکال های آزاد: ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که از سلول ها در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کند.
- کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد.
- کاهش خطر سکته مغزی: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
- کاهش خطر برخی از انواع سرطان: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است خطر برخی از انواع سرطان را کاهش دهد.
- بهبود عملکرد ورزشی: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است به بهبود عملکرد ورزشی کمک کند.
- کاهش علائم آسم: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است به کاهش علائم آسم کمک کند.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون: برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین C ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.
مضرات:
- مصرف بیش از حد: مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند منجر به عوارضی مانند حالت تهوع، اسهال و درد شکم شود.
- تداخلات دارویی: ویتامین C ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد.
- سنگ کلیه: مصرف زیاد ویتامین C ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را در افراد مستعد افزایش دهد.
- اسهال: مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند منجر به اسهال شود.
- نفخ: مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند منجر به نفخ شود.
نکات:
- مصرف توصیه شده روزانه ویتامین C برای بزرگسالان 75-90 میلی گرم است.
- اکثر مردم می توانند با خوردن یک رژیم غذایی متعادل سرشار از میوه ها و سبزیجات، به اندازه کافی ویتامین C دریافت کنند.
- افراد سیگاری، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است نیاز به مصرف مکمل داشته باشند.
- قبل از مصرف مکمل ویتامین C با پزشک خود مشورت کنید.
بازار جهانی خرید و فروش آسید اسکوربیک
ارزش بازار جهانی آسکوربیک اسید در سال 2022 برابر با 1.4 میلیارد دلار بوده و با رشد 5.5% به 2 میلیارد دلار در سال 2030 خواهد رسید. بازار جهانی آن را بر اساس نوع، شکل، منطقه و ناحیه جغرافیایی می توان تقسیم بندی کرد.
- نوع: پتاسیم اسکوربات، کلسیم اسکوربات، منیزیم اسکوربات و سدیم اسکوربات
- شکل: مایع و پودری
- کاربرد: صنایع غذایی، نوشیدنی، دارویی، زیبایی، محصولات مراقبت شخصی و غذای حیوانات
- منطقه ی جغرافیایی: آمریکای شمالی، اروپا، آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا
آسکوربیک اسید به عنوان نگهدارنده، امولسیفایر و طعم دهنده در طیف گسترده ای از محصولات غذایی و نوشیدنی حضور دارد.
همچنین در حوزه ی دارویی و پزشکی، می تواند ریسک ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش داده و فشار خون را کنترل کند.
توانایی ساخت کلاژن را دارد و می تواند دندان ها و استخوان ها را ترمیم کند. بسیاری از دانشمندان این ماده یک ترکیب مغذی مفید و ایمن معرفی می کنند.
در دسته ی صنایع غذایی آسیا و آمریکای لاتین به دلیل ارزش غذایی، ایمنی و طعم منحصر به فرد آن، از آن به وفور استفاده می کنند؛ زیرا ترکیبی بسیار ایمن است.
بسته بندی و نگهداری اسید آسکوربیک
بستهبندی و نگهداری مناسب اسید آسکوربیک (ویتامین C) برای حفظ کیفیت و اثربخشی آن بسیار مهم است. به دلیل حساسیت این ماده به عوامل محیطی مانند نور، هوا و رطوبت، توجه به روشهای صحیح بستهبندی و نگهداری ضروری است.
بسته بندی:
- اسید آسکوربیک باید در ظروف دربسته، غیرقابل نفوذ به نور و هوا بسته بندی شود.
- ظروف commonly used materials for packaging ascorbic acid include:
- شیشه: شیشه بهترین ماده برای بسته بندی اسید آسکوربیک است زیرا غیرقابل نفوذ به نور و هوا است و به حفظ کیفیت ویتامین کمک می کند.
- پلاستیک: ظروف پلاستیکی نیز می توانند برای بسته بندی اسید آسکوربیک استفاده شوند، اما باید از نوعی باشند که غیرقابل نفوذ به نور و هوا باشند.
- فلز: ظروف فلزی برای بسته بندی اسید آسکوربیک توصیه نمی شوند زیرا ممکن است با ویتامین واکنش نشان داده و باعث تجزیه آن شوند.
نگهداری:
- اسید آسکوربیک باید در جای خنک، خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
- دمای ایده آل برای نگهداری اسید آسکوربیک بین 5 تا 25 درجه سانتیگراد است.
- رطوبت ایده آل برای نگهداری اسید آسکوربیک بین 30 تا 60 درصد است.
- اسید آسکوربیک نباید در معرض گرمای شدید یا رطوبت بالا قرار گیرد، زیرا این امر می تواند باعث تجزیه آن شود.
- اگر اسید آسکوربیک به صورت پودر است، باید در ظروف دربسته نگهداری شود تا از جذب رطوبت جلوگیری شود.
نکات:
- اسید آسکوربیک یک ماده ناپایدار است و به مرور زمان تجزیه می شود.
- برای حفظ کیفیت اسید آسکوربیک، باید به درستی بسته بندی و نگهداری شود.
- اسید آسکوربیک که به درستی نگهداری می شود، می تواند تا دو سال کیفیت خود را حفظ کند.