1-پروپانول الکلی است که گاهی اوقات به عنوان n-پروپانول نامیده می شود. پروپانول توسط هیدروژناسیون کاتالیزوری پروپیون آلدهید تولید می شود.این مایع بی رنگ، ایزومر 2-پروپانول (ایزوپروپیل الکل) است. در طول فرآیندهای تخمیری به طور طبیعی به مقدار خیلی کم تشکیل شده و به عنوان حلال در صنعت داروسازی، تهیه لوازم آرایشی بهداشتی، عطرها، پاک کننده ها، انواع صابون، ضد یخ و عمدتا برای رزین ها و استرهای سلولز استفاده می شود.
خرید پروپانول
برای خرید آنلاین پروپانول با بهترین قیمت و تضمین کیفیت از بهترین برندهای موجود بازار از فروشگاه معتبر ای‌آز بازدید نمائید
فهرست مطالب
تاریخچه پروپانول
پروپانول برای اولین بار در سال 1836 توسط شیمیدان آلمانی، یوهان ویلهللم رایشمن، سنتز شد. او با حرارت دادن استیلن با بخار آب، پروپانول را تولید کرد.
در سال 1857، شیمیدان آمریکایی، جان بارتون مور، روشی برای تولید پروپانول از تخمیر ذرت توسعه داد. این روش در آن زمان برای تولید پروپانول تجاری مورد استفاده قرار گرفت.
در سال 1940، روشی برای تولید پروپانول از متانول توسعه یافت. این روش با استفاده از کاتالیزور، متانول را به پروپانول تبدیل می کند.
امروزه، پروپانول به طور عمده از متانول تولید می شود. این روش نسبت به روش تخمیر ذرت، مقرون به صرفه تر و کارآمدتر است.
پروپانل در سال 1861 به عنوان یک ماده شیمیایی صنعتی ثبت شد. اولین کاربرد تجاری پروپانول در صنعت عکاسی بود. از پروپانول برای حل کردن فیلم ها و کاغذهای عکاسی استفاده می شد.
در سال های بعد، کاربردهای پروپانول در صنایع مختلف گسترش یافت. امروزه، پروپانول در صنایع غذایی، نساجی، رنگ سازی و تولید سایر مواد شیمیایی کاربرد دارد.
ساختار پروپانول
ساختار پروپانول به صورت زیر است:
H3C-CH2-CH2-OH
این ماده یک الکل سه کربنی است که به صورت مایع بی رنگ و قابل اشتعال است.
در ساختار پروپانول، سه اتم کربن به صورت خطی به یکدیگر متصل شده اند. هر اتم کربن به یک اتم هیدروژن و یک گروه هیدروکسیل (OH) متصل است.
گروه هیدروکسیل (OH) یک گروه عاملی است که ویژگی های شیمیایی پروپانول را تعیین می کند. این گروه عاملی باعث می شود که پروپانول خاصیت اسیدی و قلیایی داشته باشد.
روشهای تولید پروپانول
دو روش اصلی برای تولید پروپانول وجود دارد:
- 1.تخمیر ذرت
- 2.هیدروژناسیون متانول
1.تخمیر ذرت
تخمیر ذرت یک فرآیند بیولوژیکی است که در آن ذرت با استفاده از مخمر به پروپانول تبدیل می شود. این روش در گذشته برای تولید پروپانول تجاری مورد استفاده قرار می گرفت، اما امروزه به دلیل هزینه بالای آن، کاربرد کمتری دارد.
در این فرآیند، ذرت ابتدا به نشاسته تبدیل می شود. سپس، نشاسته توسط مخمر به گلوکز تبدیل می شود. گلوکز سپس توسط مخمر به پروپانول و سایر محصولات جانبی تبدیل می شود.
2.هیدروژناسیون متانول
هیدروژناسیون متانول یک فرآیند شیمیایی است که در آن متانول با استفاده از کاتالیزور به پروپانول تبدیل می شود. این روش امروزه روش اصلی تولید پروپانول است.
در این فرآیند، متانول با هیدروژن در حضور یک کاتالیزور واکنش می دهد و پروپانول تولید می کند.
مشخصات و ویژگی‌های پروپانول
| ویژگی | مقدار |
|---|---|
| فرمول شیمیایی | C3H8O |
| نام | پروپانول |
| نوع | الکل سه کربنی |
| شکل ظاهری | مایع بی رنگ |
| نقطه جوش | 97 درجه سانتیگراد |
| نقطه ذوب | 126- درجه سانتیگراد |
| حلالیت در آب | 8.5 گرم در 100 گرم آب |
| چگالی | 0.81 گرم بر سانتی‌متر مکعب |
| وزن مولکولی | 60.1 گرم بر مول |
| ضریب شکست | 1.37 |
| pH | 7 |
| نقطه اشتعال | 18 درجه سانتیگراد |
کاربردها و موارد استفاده از پروپانول
پروپانول یک ماده شیمیایی با کاربردهای گسترده است. این ماده در صنایع مختلف، از جمله پزشکی، صنعت و مصارف خانگی کاربرد دارد.
از جمله کاربردهای پروپانول می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صنعت غذایی، به عنوان یک حلال، یک طعم دهنده و یک نگهدارنده استفاده می شود.
- در صنعت نساجی، به عنوان یک حلال و یک نرم کننده استفاده می شود.
- در صنعت رنگ سازی، به عنوان یک حلال و یک ماده مرطوب کننده استفاده می شود.
- در صنعت عکاسی، به عنوان یک حلال و یک ماده شیمیایی حساس کننده استفاده می شود.
- در تولید سایر مواد شیمیایی، مانند استرها، اسیدهای استیک و استالدهید، استفاده می شود.
- کاربردهای پزشکی پروپانول:این ماده می تواند برای ضد عفونی کردن پوست، سطوح و سایر وسایل استفاده شود. پروپانول همچنین به عنوان یک ماده بی‌حس‌کننده موضعی در پزشکی استفاده می شود.
- کاربردهای خانگی پروپانول:این ماده به عنوان یک حلال، یک مایع تمیز کننده و یک ضد عفونی کننده در مصارف خانگی استفاده می شود.
1..واکنش پروپانول با اسیدهای معدنی
پروپانول می تواند با اسیدهای معدنی، مانند اسید کلریدریک، اسید سولفوریک و اسید نیتریک، واکنش دهد و استرها را تشکیل دهد. این واکنش ها به صورت زیر انجام می شود:
CH3CH2CH2OH + HCl → CH3CH2CH2Cl + H2O
در این واکنش، پروپانول با یون هیدروژن (H+) اسید معدنی واکنش می دهد و یون کلرید (Cl-) را تشکیل می دهد.
2..واکنش پروپانول با اسیدهای آلی
پروپانول همچنین می تواند با اسیدهای آلی، مانند اسید استیک، اسید فرمیک و اسید سیتریک، واکنش دهد و استرها را تشکیل دهد. این واکنش ها به صورت زیر انجام می شود:
CH3CH2CH2OH + CH3COOH → CH3CH2CH2COOCH3 + H2O
در این واکنش، پروپانول با گروه کربوکسیل (COOH) اسید آلی واکنش می دهد و یک استر را تشکیل می دهد.
3..واکنش پروپانول با اسیدهای کربوکسیلیک در حضور کاتالیزور
در حضور کاتالیزور، پروپانول می تواند با اسیدهای کربوکسیلیک واکنش دهد و اسیدهای استیک را تشکیل دهد. این واکنش ها به صورت زیر انجام می شود:
CH3CH2CH2OH + CH3COOH → CH3CH2COOH + CH3OH
در این واکنش، پروپانول با گروه هیدروکسیل (OH) خود، گروه هیدروکسیل (OH) اسید کربوکسیلیک را حذف می کند و یک مولکول آب تشکیل می دهد.
4..واکنش پروپانول با اسیدهای کربوکسیلیک در حضور کاتالیزور و حرارت
در حضور کاتالیزور و حرارت، پروپانول می تواند با اسیدهای کربوکسیلیک واکنش دهد و استالدهید را تشکیل دهد. این واکنش ها به صورت زیر انجام می شود:
CH3CH2CH2OH + CH3COOH → CH3CH2CHO + CH3COOH
در این واکنش، پروپانول با گروه کربوکسیل (COOH) اسید کربوکسیلیک واکنش می دهد و یک مولکول اسید استیک را تشکیل می دهد.
نتیجه‌گیری از واکنش‌ها:واکنش های پروپانول با اسیدها کاربردهای مختلفی دارند. به عنوان مثال، از استرها برای تولید عطر و طعم، از اسیدهای استیک برای تولید پلاستیک و از استالدهید برای تولید وینیل استات استفاده می شود.
بازار جهانی پروپانول
بازار جهانی پروپانول در سال 2022 ارزشی معادل 17.5 میلیارد دلار داشت و انتظار می رود تا سال 2028 به 23.5 میلیارد دلار برسد. این رشد 3.2 درصدی سالانه را نشان می دهد.
رشد بازار پروپانول به عوامل مختلفی، از جمله افزایش تقاضا از صنایع مختلف، مانند مواد غذایی، نساجی، رنگ سازی و تولید سایر مواد شیمیایی، ناشی می شود.
کشورهای چین، ایالات متحده و هند بزرگترین تولیدکنندگان پروپانول در جهان هستند. این کشورها همچنین بزرگترین مصرف کنندگان پروپانول در جهان هستند.
نحوه بسته‌بندی و نگهداری پروپانول
پروپانول معمولاً در بشکه‌های فلزی یا مخازن پلاستیکی بسته‌بندی می‌شود. این بشکه‌ها یا مخازن باید دارای مشخصات ایمنی لازم باشند، از جمله:
- باید از مواد مقاوم در برابر آتش ساخته شده باشند.
- باید دارای دریچه‌های ایمنی باشند که در صورت افزایش فشار، باز شوند.
- باید دارای برچسب‌های هشداردهنده باشند که خطرات پروپانول را به اطلاع مصرف‌کنندگان برسانند.
نگهداری پروپانول
پروپانول باید در مکانی خشک و خنک نگهداری شود. این ماده نباید در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای زیاد قرار گیرد.
حتما پروپانول باید در مکانی دور از منابع اشتعال، مانند شعله‌های باز یا جرقه‌ها، نگهداری شود.
همچنین این ماده باید در مکانی دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شود.
بهترین روش برای خاموش کردن آتش پروپانول، استفاده از مواد خاموش‌کننده گازی یا دی‌اکسید کربن است.
موارد ایمنی و خطرات پروپانول
پروپانول یک ماده قابل اشتعال است. این ماده می تواند در صورت تماس با شعله یا جرقه آتش بگیرد. پروپانول همچنین می تواند باعث تحریک پوست، چشم و دستگاه تنفسی شود.
در صورت تماس پروپانول با پوست، باید ناحیه آسیب دیده را با آب و صابون به مدت 15 دقیقه بشویید. در صورت تماس پروپانول با چشم، باید چشمان خود را به مدت 15 دقیقه با آب سرد بشویید. در صورت استنشاق پروپانول، باید بیمار را به هوای تازه منتقل کنید و در صورت نیاز به اورژانس پزشکی مراجعه کنید.
ایمنی در هنگام کار با پروپانول
در هنگام کار با پروپانول باید نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:
- پروپانول را دور از شعله یا جرقه نگهداری کنید.
- هنگام کار با پروپانول از تجهیزات ایمنی، مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک تنفسی استفاده کنید.
- پروپانول را در ظروف در بسته و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.
در صورت تماس پروپانول با پوست، چشم یا دستگاه تنفسی، باید بلافاصله اقدامات لازم را انجام دهید.
